Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tutturmuşlar bir EYT, erken emeklilik. İskandinav ülkelerinin hepsi bu sistemle battı” dedi. Peki İskandinav ülkelerinde ekonomi ve emeklilik koşulları ne durumda?
Sosyal Güvenlik Kurumu Topkapı kampüsünde düzenlenen toplu açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Tutturmuş bir EYT, erken emeklilik. İskandinav ülkelerinin hepsi bu sistemle battı” dedi. EYT’lilerin taleplerini karşılamamakta kararlı olduğunu vurgulayan Erdoğan, ayrıca “Emekli maaşlarını insani düzeyde hayat sürebilecek seviyeye çıkarttık” iddiasında da bulundu. Gözler İskandinav ülkelerine çevrildi.
İskandinavya, Kuzey Avrupa’daki ülkelerin oluşturduğu bir coğrafya. İskandinav ülkeleri diye tanımlanan ülkeler, Danimarka, İsveç ve Norveç. Bu ülkeler ile beraber Finlandiya, İzlanda, Faroe Adaları, Aland Adaları ve Grönland, Nordik ülkeleri oluştururlar.
Ekonomik gösterge açısından dünyanın önde gelen ülkeleri arasında olan İskandinav ülkelerinde, Cumhuriyet Gazetesi’nde yer alan habere göre kişi başına düşen milli gelir ve sıralamaları ise şu şekilde:
- Norveç 7. sırada: Kişi başına düşen milli gelir: 72.566 dolar
- Danimarka 14. sırada: Kişi başına düşen milli gelir: 55.230 dolar
- İsveç 16. sırada: Kişi başına düşen milli gelir: 52.147 dolar
- Türkiye 76. sırada: Kişi başına düşen milli gelir: 10.153 dolar
Dünya Mutluluk Raporu ne diyor?
Birleşmiş Milletler’in (BM) yayımladığı Dünya Mutluluk Raporu, dünyadaki en mutlu ülkelerin en zengin ekonomiler değil, güçlü sosyal devlet ve kurumsal desteği bulunan ülkeler olduğunu ortaya koydu. Ülkelerin gelir, sağlıklı yaşam beklentisi, sosyal destek, özgürlük, güven ve cömertlik değişkenleri bakımından kıyaslandığı raporda, birinciliği alan ülke Finlandiya oldu.
Finlandiya’yı ilk 10’da Danimarka, Norveç, İzlanda, Hollanda, İsviçre, İsveç, Yeni Zelanda, Kanada ve Avusturya takip etti. İlk 10’a beş İskandinav ülkesi girerken, dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasındaki ülkelerden dokuzunun bu aralıkta yer almaması dikkati çekti.
Peki İskandinav ülkelerinde ekonomik durum ve emeklilik endeksi Türkiye’ye göre nasıl?
Emeklilik yaşları
Evrensel Gazetesi’nde yer alan habere göre, kadınlar ve erkekler için emeklilik yaşı Danimarka’da 65, Norveç’te 62, İsveç’te 61. Türkiye’de ise kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor.
En iyi emeklilik sırlamasında Danimarka ikinci, Türkiye sondan üçüncü
Erdoğan’ın “Battı” dediği İskandinav ülkelerinin ekonomik durumu ise Dışişleri Bakanlığı verilerine göre şöyle:
Danimarka (2018)
- GSYİH: 352 milyar dolar
- Reel GSYİH Büyüme Oranı: %0,9
- Nüfus: 5,7 milyon
- Nüfus artış hızı: %0,59
- Kişi Başına GSYİH: 56 bin 80 dolar
- Enflasyon Oranı: %0,8
- İşsizlik Oranı: %3,9
- İhracat: 193 milyar dolar
- İthalat: 172 milyar dolar
İsveç (2018)
- GSYİH: 547 milyar dolar
- Reel GSYİH büyüme oranı: %2,2
- Nüfus: 9,9 milyon
- Nüfus artış hızı: %0,7
- Kişi Başına GSYİH: 53 bin 930 dolar
- Enflasyon Oranı: %2
- İşsizlik Oranı: %6,3
- İhracat: 259 milyar dolar
- İthalat: 240 milyar dolar
Norveç (2018)
- GSYİH: 436 milyar dolar
- Reel GSYİH Büyüme Oranı: %1,7
- Nüfus: 5,3 milyon
- Nüfus artış hızı: %0,6
- Kişi Başına GSYİH: 63 bin 878 dolar
- Enflasyon Oranı: %1,9
- İşsizlik Oranı: %2,8
- İhracat: 166 milyar dolar
- İthalat: 142 milyar dolar
Türkiye (2018)
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ülkemizin ekonomik durumu ise şöyle:
- GSYİH: 784 milyar dolar
- Reel GSYİH Büyüme Oranı: %2,6
- Nüfus: 82 milyon
- Nüfus artış hızı: %0,15
- Kişi Başına GSYİH: 9 bin 632 dolar
- Enflasyon Oranı: %20,3
- İşsizlik Oranı: %11
- İhracat: 168 milyar dolar
- İthalat: 223 milyar dolar
En iyi emeklilik sıralamasında Danimarka ikinci
Melbourne Mercer’in her yıl hazırladığı “Küresel Emeklilik Endeksi”ne Türkiye ilk kez bu yıl eklendi. Araştırmada 37 ülkenin emeklilik sistemini; yeterlilik, sürdürülebilirlik, dürüstlük ve doğruluk gibi kriterler bakımından mercek altına alınıyor.
Sonuçlara göre 80.3 puan alan Danimarka ikinci, 72.3 puan alan İsveç beşinci, 71.2 puan alan Norveç altıncı sırada yer alıyor. Türkiye ise 42.2 puanla sondan üçüncü yani 35’inci sırada.