Türkiye’nin uzun süredir merakla beklediği yerli otomobilin ön gösterimi geçen hafta Gebze’de gerçekleşti. 27 Aralık’ta görücüye çıkan yerli otomobille ilgili otomotiv sektöründe uzun yıllar üst düzey yöneticilik yapmış temsilciler görüşlerini aktardı. Sektörün uzman isimleri yerli otomobil için ne dediler? İşte sektördeki tecrübeli isimlerin yerli otomobil TOGG için ilk izlenimleri…

Türkiye’nin Otomobil Girişim Grubu (TOGG) tarafından 2022’de seri üretime başlayacağı öngörülen yerli otomobil görücüye çıktı. Kocaeli’de düzenlenen “Yeniliğe Yolculuk” buluşmasında ön gösterimi gerçekleştirilen yerli otomobilin teknik detayları da belli oldu.

Uzun yıllar otomotiv sektörünün öncü kuruşlarında görev alan OPEL Türkiye Pazarlama Direktörlüğü görevini üstlenmiş Mustafa Uyal ve yine Opel, Saab, Nissan gibi birçok otomotiv şirketinde üst düzey yöneticilik görevlerini yürüten İlkim Sancaktaroğlu, yerli otomobili A3 Haber’e değerlendirdi.

Otomobildeki vergiler satışlara balta vuruyor

OPEL Türkiye’de Pazarlama Direktörlüğü görevini üstlenen Mustafa Uyal, yerli otomobil ile görüşlerini aktarırken otomobillerde uygulanan KDV ve ÖTV vergilerine dikkat çekti. Uyal, “Türkiye yılda bir milyon otomobil satmadı. Devlet politikaları, ÖTV, KDV gibi vergiler yüzünden bu rakamlara ulaşılamadı” dedi.

Pil teknolojisi sorunu

Elektrikli otomobil sektöründe Tesla’nın çok önde olduğunu hatırlatan Uyal, “Tesla gibi markalar çok ama çok önde, 175 bin otomobil yapmak için çok ciddi bir pil teknolojisi üretiyor olmanız gerek. Ancak bu pillerin tüm malzemeleri Çin’in elinde. Nadir dünya elemanı deniliyor bu ürünlere ve bu piyasa Çin’in elinde” diye konuştu.

“Elektrikli otomobil için en uygun model SUV”

SUV modellerinin elektrikli otomobiller için en uygun model olduğunu dile getiren Uyal, “Tasarıma fazla takılmıyoruz, Elektrikli otomobilde pil yerleştirmek için en iyi uygun model SUV, arabanın boyutu küçüldükçe yer sorunu yaşıyorsunuz” dedi.

“Bu işin batışı çabuk olur”

Yerli otomobilin pazar olarak Güney Doğu Asya ülkelerinde yer bulabileceğini vurgulayan Uyal, “Pazar olarak yer bulabileceği yer güney doğu asya ancak o bölgedeki markaları da kıramazsınız. Toyoto’yu nasıl kıracaksınız bu mümkün değil. Bana sorarsanız, bu işin batışı çabuk olur diye düşünüyorum. Ben alım garantisi veriyorum bu sefer mesela bir başka firma Ford diyecek ki niye bana vermiyorsun, ÖTV’yi kaldıracağını söylersen Ford benden de kaldır deme hakkına sahip olur” dedi.

“Bursa yanlış bir tercih”

Yatırım bölgesinin Bursa seçilmesinin yanlış olduğunu dile getiren Uyal, “Neden Bursa’da kuruyorsunuz? Balıkesir’de hiçbir şey yok, süt fabrikasında başka bir şey yok. Yine İstanbul’un dibine götürüp koydular, esasında büyük bir şans olacaktı ama heba ettiler” diye konuştu.

“Sürdürülebilir bir yatırım olduğunu düşünmüyorum”

Uyal, sürdürülebilir bir yatırım olmadığını belirtirken, “Küresel pazarı kıramayacak, uluslararası pazarda 10 sene tırmalaması lazım, büyük teşvikler lazım, buradaki otomobil fabrikalarla iyi geçinmesi lazım, teknik olarak her şeyi elde edebilirsiniz, arabanın iyi olması başarılı olmasını göstermez. Sürdürülebilir bir yatırım olduğunu düşünmüyorum” dedi.

Lansmana tam not

Opel, Saab, Nissan Türkiye gibi birçok otomotiv kuruluşunda uzun yıllar görev alan İlkim Sancaktaroğlu, lansmanın başarıyla atlatıldığını vurgularken, “Uzun süredir beklediğimiz otomobilleri en sonunda gördük. Başarılı bir lansman yapıldığını düşünüyorum. İlk izlenimlerim olumlu. TOGG’un uzun süre sessiz kalması bir çok spekülasyona neden olmuştu, ama sonunda yaptıkları çalışmaların ürününü görmüş olduk” dedi.

“İşin pazarlama ve satış tarafına el atılmadı”

Araba piyasasında satış ve pazarlamanın önemine değinen Sancaktaroğlu, “Fikrim, TOGG’un eleştirilmekten ziyade desteklenmesi, satılacak ürünlerin ortaya çıkması, pazarlama ve satış stratejilerinin detaylarının beklenmesi yönündedir. Zira her ne kadar beklentilere uygun bir otomobil tasarlasanız ve pazara sunsanız da, başarıda ve başarısızlıkta belirleyici olan bu stratejiler. Bu güne kadar mühendislik ve tasarım üzerine ekip kuruldu, ancak bildiğim kadarıyla henüz işin pazarlama – satış tarafına el atılmadı” şeklinde konuştu.

“Dış tasarımdan ziyade iç tasarımda farklılaşma öne çıkıyor”

Yerli otomobilde dış tasarımdan ziyade iç tasarımda farklılıklar olduğunu dile getiren Sancaktaroğlu, “Türk tasarımcı Murat Günak gerçekten uluslararası tasarım dünyasında çok başarılı bir tasarımcı, Pininfarina en önemli tasarım firmalarından. Gördüğüm kadarıyla dış tasarımından çok iç tasarımda farklılaşmalar öne çıkıyor” dedi.

“Çin otomobil üreticileri için risk“

Sancaktaroğlu, Çin’in maliyet belirleme avantajının tüm elektrikli otomobil üreticileri için bir risk olduğunu ifade ederken, “Çin batarya sektörünün en önemli oyuncusu. Ülkemizde maalesef yüksek katma değer sağlayan teknolojili ürün üretimi çok az. Çin’in bu kadar yoğun üretiminde maliyet belirleme avantajı tüm elektrikli otomobil üreticileri için bir risk” dedi.

“Çevreci otomobillere avantaj sağlanması gerekiyor”

Yerli otomobil için iddia edilen 200 bin TL’lik fiyatı değerlendiren Sancaktaroğlu, “Bu fiyatı başlangıç fiyatı olarak düşünüyorum. Günümüz şartlarında satılabilir bir fiyat olarak algılansa bile, hangi donanım özelliklerini barındıracağını henüz bilmiyoruz. Hangi vergi sisteminde bu fiyata ulaşıldığı da, satışa başlandığı gün ne tür vergilendirmeye tabi olacağı belirsiz. Bir çok ülkede elektrikli otomobil satışları düşük vergilendirme ve yüksek teşviklerle artmaktadır” dedi.

Fiyatta batarya ayrıntısı

Yerli otomobildeki cevap bekleyen önemli sorulardan birinin de fiyata bataryanın dahil olup olmadığını vurgulayan Sancaktaroğlu, “Bu fiyatına batarya dahil midir, yoksa kiralanacak mıdır; 200 bin TL batarya dahil fiyat mı olacaktır? Bu da cevap bekleyen önemli bir soru. Batarya maliyetlerinin binlerce avro olduğunu biliyoruz” dedi.

“Küresel pazarda kendisine yer bulacaktır”

Yerli otomobilin küresel pazarda yer edineceğini belirten Sancaktaroğlu, “Küresel pazarda yer bulabilir mi, kesinlikle evet. Tasarım, donanım, teknolojik özellikler ile bugün bile yer bulur. Start-up’larla iş birliği yapmak çok doğru bir strateji. Geliştirmelerle sadece otomobili değil, teknolojisini de satabilir duruma gelebiliriz” dedi.

“Daha çok Türkiye pazarı hedefleniyor”

Sancaktaroğlu, yerli otomobilin hedefinin öncelikle Türkiye pazarı olduğunu belirtirken, “TOGG’un bu günden satışın başlayacağı güne kadar önünde çok yolu var. Başarılı olacaklarını düşünüyorum. Daha çok Türkiye pazarı hedefleniyor” dedi.

“Satış potansiyelinin daha çok batı ülkeleri“

Sancaktaroğlu, yerli otomobilin satış pazarının batı ülkeleri olacağını belirtirken, “Pazarı, Avrupa’dan başlayarak diğer kıtalara da yayılabilir. Ben satış potansiyelinin daha çok Batı ülkelerinde olacağına inanıyorum” diye konuştu.

“Bursa tecrübeli bir konumda”

Fabrikanın Bursa’da kurulmasını da değerlendiren Sancaktaroğlu, “Bursa ana sanayi ve yan sanayi açısından önemli bir merkez. Alternatif olarak İzmir – Manisa – Adapazarı da düşünülebilirdi. Ancak Bursa’nın hem üretim hem de ihracat açısından daha tecrübeli bir konum olduğunu düşünüyorum” dedi.