İnternetteki alım-satım sitelerinde ikinci el araba satışları her geçen gün yükseliyor. Ancak online araba alım-satım siteleri piyasayı manipüle ediyor. Özellikle ikinci el araba piyasasında fiyatlar, sıfır otomobillerle yarışır duruma geldi. Enflasyon ve döviz kurunun da etkili olduğu piyasa, internet siteleri tarafından manipüle edilirken, devlet kurumları gelişmeleri seyretmekle yetiniyor.

Indıcata’nın açıkladığı veriler göre 2018’de bir milyon 612 bin 700 araç, 2019’un ilk 10 ayında da bir milyon 430 bin 845 ikinci el araç internet siteleri üzerinden satıldı.

İnternette araç alım satımları her geçen gün yükselirken, online ikinci el pazarında satılan araçların yüzde 66’sı bir yaş, iki yaş, üç yaş araçlardan oluşuyor.

İkinci el araç alım-satım siteleri serbest piyasa ekonomisinin bir gerçeği olsa da, son dönemde hem yurttaşlar hem de otomobil piyasasını kötü etkiledi. Maliye Bakanlığı uzun süredir konuyla ilgili bir çalışma yapılacağını bildirse de online satışlarda manipülasyonun önüne geçebilmiş değil. İnternet siteleri piyasayı maniple ederken devlet duruma seyirci kalıyor.

Döviz kuru geriledi ancak ikinci el araba fiyatları gerilemedi

Yurttaşlar satmak istedikleri ikinci el araçları için internet sitelerine ilan veriyor. Özellikle döviz kurunun yükseldiği dönemde araç fiyatları normal piyasa değerinin yüzde 10 üzerinde fiyatlarla satılığa çıkarıldı. İkinci el araç piyasasında “Dolar çok yükseldi bu yüzden araba fiyatları da yükseldi” şeklinde söylemler tüm piyasayı esir aldı. Dolar, Türk lirasının karşısından 7 lirayı aştığı dönemde ikinci el araç fiyatları da aynı paralellikte yükselişe geçti. Araçlar normal değerinin yüzde 10 üzerinde piyasaya sürülürken, bu oran yüzde 20-30’lara kadar yükseldi. Dolar kuru 6 Türk lirasının altına kadar geriledi ancak hâlâ istenen seviyede değil. Ekonomik buhran yurttaşları etkilemeye devam ediyor. Dolar kurunun gerilemesiyle yükselen ikinci el araç fiyatlarının da gerilmesi bekleniyordu. Ancak ikinci el araba piyasasında beklenen düşüş gerçekleşmedi. İkinci el arabaların fiyatları hala cep yakıyor.

İkinci ele yatırım yapanlar zarar etmedi

Kamuoyunda ikinci el araç fiyatlarının düşmesi beklenirken ikinci el araçlara yatırım yapan yurttaşlar zarar etmedi. Tam aksine ikinci el araçlara yatırım yapanlar kazançlı çıktı. Ancak bir kesim yurttaş ve galericiler ikinci el araba piyasasının manipüle edildiğine inanıyor. Manipülasyonun da araba alım-satım siteleri üzerinden gerçekleştiği öne sürülüyor.

“Hem yurttaşlar hem de esnaf zarar uğruyor”

İzmir Oto Galericiler Müşavirlik Kiralama ve Yıkamacılar Esnaf Odası (İZOTO) Başkanı Zafer Dursun, internet sitelerinin piyasayı manipüle ettiğini ve hem yurttaşları hem de galerici esnafını zarar uğrattığını dile getirdi.
Başkan Zafer Dursun, “Rakamlardaki korkunç yükselme aslında hem yurttaşın hem de esnafın zararına. Esnaflar da hoşnut değil bu durumdan, aldığı arabayı 40 bin liraya alıyor ama 50 bin liraya satamıyor ki en fazla 44 bin liraya satabiliyor. Öyle bir korku sardı ki bir daha yerine koyamayacağını da biliyor” dedi.

Yılbaşından sonra 5-10 bin lira daha yükselecek iddiası

Dursun, ikinci el araba piyasasının manipüle edildiğini savunurken, “Piyasada gezen bir dedikodu var. Araba fiyatlarının yılbaşından itibaren 5-10 bin lira daha yükseleceği. Bu dedikoduları kim çıkarıyor kim söylüyor akıl alır gibi değil. Bu söylentileri provokatör çıkarıyor, bu söylentilerin aslı yok. Resmen piyasa karamsarlığa itiliyor” diye konuştu.

“İnternet siteleri piyasayı manipüle ediyor”

İnternet sitelerindeki araba fiyatlarının piyasa gerçeğini yansıtmadığını vurgulayan Başkan Dursun, “İnternet sitelerindeki rakamlar gerçek araba piyasası değildir. Satıcı internet sitesine bakıyor bu araba 50 bin lira ediyorsa benim arabam 55 bin lira eder diyor piyasa sürekli yükseliyor. İnternet siteleri de piyasayı manipüle etmiş oluyor. Örneğin bir arabaya bakıyor 100 bin lira fiyat var, piyasası 100 bin lira demek ki diyerek 105 bin liraya ilan koyuyor böyle böyle piyasa sürekli yükseliyor” şeklinde konuştu.

“Bakanlıkta bile konuşuluyor”

İkinci el araba fiyatlarının sıfır araba fiyatlarıyla yarışır hale geldiğini dile getiren Dursun, “Serbest piyasa ekonomisi devlet müdahale edemez. Bakanlıkta bile konuşuluyor. İkinci el araba piyasasının çok yüksek olduğu söyleniyor. Ancak bakanlık serbest piyasaya müdahale edemiyor” dedi.

“Mahkeme koridorlarında mağdurlar var”

Araba alım satım sitelerindeki alışverişlerin sağlıklı olmadığını savunan Başkan Dursun, “Mahkeme koridorlarında internet sitelerinden araba alıp mağdur olmuş binlerce yurttaş var. Bize bu konuda çok şikayet geliyor. İddia ediyorum internetten yapılan satışların yüzde 60’ı olumsuzluklarla sonuçlanıyor. İnsanları kandırıyorlar. Otomobil özelinde söylüyorum internet sitelerindeki alışverişlerin yarısı mahkemelik oluyor. Kandırıldığını aldatıldığını dile getiren alıcılar var” diye konuştu.

“Maliye bakanları değişiyor sistem değişmiyor”

İnternette araç alım satımının düzenlenmesi gerektiğini belirten Dursun, “Biz internetteki araç satışı konusunda düzenleme yapılması gerektiğini Maliye Bakanı Mehmet Şimşek döneminde gündeme getirmiştik. Kendisine dosya hazırladık sunduk. Bize geri dönüş yapıldı. Hollanda da uygulanan modelin Türkiye’de de uygulanacağını, bir başı boşluk olduğunu kendileri de kabul etmişti. Hepsi denetim altında olacak ve vergisi alınacaktı. Ama Maliye Bakanları hep değişti sistem hiçbir iyileşme, değişim olmadı” dedi.

“Rekabet Kurumu para cezası kesti”

İnternet sitelerini daha önce Rekabet Kurumu’na şikayet ettiklerini bildiren Dursun, “Biz bunların önüne geçmek için hareket geçtik ve şikayet ettik. Rekabet Kurumu birçok siteye para cezası kesti. Söz konusu internet sitelerinin CEO’ları bizi İstanbul’a davet etti ve İstanbul’da görüştük. ÜFE/TÜFE’yi de geçmişler yılda 200-300 zam yaptıkları oldu. Herkesin ilanını almamaları gerektiğini en azından TC kimlik numarasının alınması gerektiğini söyledik. Bu konularla ilgili ceza da aldılar. Ama cüzdan dolsun diye ellerinden geleni yapıyorlar” şeklinde konuştu.