İfade Özgürlüğü Derneği (İFOD), 2006-2019 yıllarında toplamda 288 bin 310 internet sitesine erişimin engellendiğini bildirdi.

İFOD, Kasım 2019 tarihli “BM 2020 Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması (EPİM) Kapsamında Hazırlanan Türkiye Raporu ve Tavsiyeler” başlıklı raporunu yayınladı.

Rapora göre Ekim 2019 itibariyle erişim engeli bulunan 288 bin 310 siteden 145 bin 648’ine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 115 bin 167’sine de kapatılan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından engel getirildi.

BTK ve TİB’i 21 bin 87’yle mahkemelerin takip etmesi dikkat çekti. Sağlık Bakanlığı’nın engel getirdiği internet sitelerinin sayısı da 3 bin 340 olarak kayda geçti.

2019’da 36 binden fazla engel

Rapora göre 2006’da altı olan engellenmiş site sayısı, bir sonraki yıl 40’a, ardından 1017’ye yükseldi. 2004’e gelindiğinde site sayısı 36 bin 702’ye yükselirken 2018’de 59 bin 510 seviyesine ulaştı. Bu yıl da Ekim ayına kadar 36 bin 216 siteye erişim engeli getirildi.

Beş yılda iki kattan fazla artış

Engellenen site sayısı, 2006-2014 yıllarında 80 bin 533’ken, 2015-2019 yıllarında 206 bin 351 olarak kayda geçti. Bu da site engellemelerin son beş yılda büyük artış gösterdiği anlamına geliyor.

Raporda, sitenin yanı sıra link bazlı engelleme sayılarına da yer verildi. Buna göre, 2014 itibariyle 48 binden fazla URL bazlı erişim engelleme kararı verilirken, 150 bin URL, ‘kişilik haklarını ihlal ettiği’ gerekçesiyle erişime engellendi.

8 bine yakın habere sansür

İFOD’un raporunda, URL bazlı engellemeye ilişkin yasa maddesinin Şubat 2014’te çıkmasının ardından 7 bin 334 haber linkinin engellediği tespitine yer verildi. Linklerin, 287 farklı sulh ceza mahkemesi tarafından verilen 2 bin 129 farklı kararla engellendiği ifade edildi.

‘Kamu güvenliği’ nedeniyle engellenenler

Raporda, 5651 sayılı kanunun ‘kamu güvenliği’ne atıf yapan 8/A maddesi kapsamında engellenen sitelere de yer verildi.

Bu kapsamında 2015-2019 yıllarında toplamda 11 bin 471 erişim engeli kararı alındı. Bunlardan 1950’si internet sitesi, 669’u haber linki, 2 bin 997’si Twitter hesabı, 2 bin 714’ü Twitter paylaşımı, 567’si Facebook, 1639’u da YouTube linkiydi. “Diğer” engellenenler de 393’ünü oluşturdu.

Türkiye’nin Twitter karnesi

Raporda, Türkiye’nin Twitter’a gönderdiği hesap ya da içerik kaldırma taleplerine de yer verildi. Türkiye’nin 2012-2018 yıllarında yasal başvuru sayısı 5 bin 99 olarak kayda geçti. İkinci sırada 385 taleple Rusya, üçüncü sırada 290 taleple Brezilya yer aldı.