Milli Eğitim Bakanlığı’nın Türkiye’deki 18 milyon öğrenci için politika üretme yetkisi elinden alındı, eğitim alanının esaslarını Cumhurbaşkanlığı’na bağlı “Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu” belirlemeye başladı. MEB’e sadece “politikaları uygulama” görevi verildi. 2019-2023 stratejik planında amaçlar ile hedefler arasındaki uyumsuzluk dikkat çekti.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin ardından MEB’in yönetim yapısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yeniden belirlendi.

MEB’e bağlı genel müdürlüklerin alanlarına ilişkin politika belirleme görevleri de ellerinden alındı. MEB’in yetkileri sadece “çalışma yapmak” ile sınırlı tutuldu ve Bakanlığa “belirlenen politikaları uygulamak” görevi verildi.

Gazete Rüzgarlı’nın haberine göre, yeni sistemde Cumhurbaşkanı’na bağlı kurulan “Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu” eğitim alanının esaslarını belirlemeye başladı. Hükümetin “dindar nesil” talebi ile hareket eden ve yetkileri daraltılan MEB’in “2019-2023 Stratejik Planı” içinde, Türkiye’nin eğitim sisteminin ayrıntıları ve gelecek planlaması yer almadı.

Amaçlar ile hedefler uyumsuz

MEB, 18 milyon öğrenciyi etkileyecek adımların planlarını açıkladı.

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, plan belgesinin girişinde “çağın ve geleceğin becerileriyle donanmış ve bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı, nitelikli, ahlaklı çocuklar yetiştirme temel amacı” ile hareket edeceklerini belirtse de beş yıllık planda öğrenci yerine bakanlığın kendi dönüşümüne ilişkin adımlar yer aldı.

Planda yedi ana başlıkta amaçlar ve 24 başlıkta hedefler belirlenirken, amaçlar ve hedeflerin uyumsuzluğu da dikkat çekti.

Amaç “insanlığın ortak değeri”, plan “müfredatın yenilenmesi”

MEB’in plandaki ilk amacı “Öğrencilerimize, medeniyetimizin ve insanlığın ortak değerleri ile çağın gereklerine uygun bilgi, beceri, tutum ve davranışların kazandırılması” olarak belirlendi.

Bakanlığın 106.5 milyar TL bütçe belirlediği amaç içinde sadece müfredatın yenilenmesi, öğrencilerin yeterliliklerinin belirlenmesi, izlenmesi ve desteklenmesi için yeni bir ölçme ve değerlendirme sistemi, yabancı dil yeterlilikleri sistemi ve eğitimdeki dijital dönüşümün başlatılması hedefleri yer aldı.

Bakanlığın ikinci amacı da MEB’in merkez ve taşra teşkilatını yeniden yapılandırması üzerine kuruldu. Planda “Çağdaş normlara uygun, etkili, verimli yönetim ve organizasyon yapısı ve süreçleri hâkim kılınacaktır” denilerek anlatılan ve MEB’in 5 yılda 92.1 milyar harcamayı planladığı amaç içinde sadece veriye dayalı yönetim yapısı, öğretmenler için yeni bir mesleki gelişim modeli, planlı ve verimli bir yeni finansman modeli ve teftiş sistemi hedeflendi.

Yenilikçilik dedikleri “mahalle spor kulübü”

Bakanlığın 252 milyar yatırım yapmayı planladığı “Okul öncesi eğitim ve temel eğitimde öğrencilerimizin bilişsel, duygusal ve fiziksel olarak çok boyutlu gelişimleri sağlanacaktır” amacı altında da erken çocukluk eğitiminin yaygınlaştırılması, yeni bir temel eğitim yapısı, ve okulların niteliklerinin artırılması hedefleri yer aldı.

MEB’in “Öğrencilerimizin bilişsel, duygusal ve fiziksel olarak çok boyutlu gelişimini önemseyen, bilimsel düşünme, tutum ve değerleri içselleştirebilecekleri bir temel eğitim yapısı” hedefinin altında sadece devamsızlık oranlarının azaltılması, tasarım beceri atölyelerinin kurulması ve ücretsiz ders kitabı ve öğrenci taşıma hizmetleri gibi uygulamalar yer aldı.

MEB’in “yenilikçi uygulama” hedefinde de “Okul ve mahalle spor kulüpleri ile bölgesel değişim programları ve şartları elverişsiz okulların öğrenci ve öğretmenlerinin desteklenmesi için finansman sağlanması” alt başlığı ele alındı. Bu amaç içindeki bütçenin çoğunluğunun ücretsiz kitap dağıtımı ve taşımalı eğitime ayrılması da dikkat çekti.

Bir hedef de “imam hatiplerin niteliğinin artırılması”

MEB’in dördüncü amacı, “Öğrencileri ilgi, yetenek ve kapasiteleri doğrultusunda hayata ve üst öğretime hazırlayan bir ortaöğretim sistemi ile toplumsal sorunlara çözüm getiren, ülkenin sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasına katkı sunan öğrenciler yetiştirilecektir” olarak açıklandı.

Bu amaç altında da 63.3 milyarlık bütçe planlamasında liselerdeki eğitim tamamlama oranının arttırılması, esnek modüler bir program ve ders çizelgesi hazırlanması, okullar arası başarı farkının azaltılması, fen ve sosyal bilimler liselerinin niteliğinin güçlendirilmesi ve imam hatip okullarının niteliğinin arttırılması hedefine yer verildi.

Bakanlığın beşinci amacı “Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinin etkinliği artırılarak bireylerin bedensel, ruhsal ve zihinsel gelişimlerinin desteklenmesi” oldu. Bütçeden 42.8 milyar TL ayrılan amaç içinde kariyer rehberlik sisteminin kurulması, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin kullanımına uygun olmak üzere okul ve kurumların fiziki imkanlarının iyileştirilmesi, okulların fiziki imkânları ihtiyaçlar doğrultusunda iyileştirilmesi ve özel yeteneklilere yönelik tanılama ve değerlendirme çalışmaları daha ileri seviyelere taşınması hedefleri belirlendi.

“Eğitimin işgücü piyasasına uygun biçimde düzenlenmesi”

MEB’in altıncı amacı “Mesleki ve teknik eğitim ve hayat boyu öğrenme sistemleri toplumun ihtiyaçlarına ve işgücü piyasası ile bilgi çağının gereklerine uygun biçimde düzenlenmesi” olarak açıklandı. Ancak 39.6 milyar TL bütçe planlaması yapılan bu başlık altında da sadece kariyer rehberliği sistemi oluşturulması, okulların fiziki altyapılarının geliştirilmesi, sektör talepleri ile öğretim programlarının güncellenmesi ve “Mesleki ve teknik eğitim-istihdam-üretim” ilişkisinin güçlendirilmesi hedeflendi.

Hedefler arasında “eğitimin özelleştirilmesi” de var

Bakanlığın stratejik planındaki yedinci amacını da özelleştirme hedefleri oluşturdu.

“Uluslararası standartlar gözetilerek tüm okullarımız için destekleyici bir özel öğretim yapısına geçilecektir” amacını açıklayan MEB, iki başlıktaki özelleştirme hedefleri için 3.3 milyar lira ayırdığını belirtti. Bu kapsamda “Özel öğretime devam eden öğrenci oranlarının arttırılması”, “Özel sektörün eğitim yatırımlarını desteklemek amacıyla yasal düzenleme yapılması ve tedbir mekanizmalarının geliştirilmesi”, “Sertifika eğitimi veren kurumların niteliğini artırmaya yönelik düzenlemeler yapılması” hedeflendi.