Bizde fazla bir şey yok. Mart ayında tüketicimiz gayet soğukkanlı, finansal hizmet çalışanları bir parça tedirgin, hepsi bu. Peki, sorun nedir? Dağılabiliriz!
Hemen her gün veri yorumlayan biri olarak itiraf ediyorum, Mart ayı güven endekslerine şaşkınlıkla bakıyorum.
Şöyle ki Bloomberght ayın 16sında Tüketici Güven Ön Endeksini açıkladı. Endeks yüzde 0,5 yükseldi. Anket 12 Marta kadar olan dönemi kapsıyordu. Türkiye’de Covid19 nedeniyle ilk ölüm 10 martta vuku bulmuştu.
TÜİK’in dün açıkladığı Tüketici Güven Endeksi ise daha da olumluydu. Endeks Şubat ayına göre yüzde 1,7 arttı. Bu ayın ilk haftasındaki beklentileri yansıtıyordu.
Bugün Merkez Bankasının açıkladığı Finansal Hizmetler güven endeksi ise sadece yüzde 1,8 düştü. Bu veriyle ilgili anketlerin ayın kaçında sonuçlandığını bilmiyorum.
Mart ayı finansal piyasalar kara pazartesilerle dolu dehşetli bir ay olarak tarih sayfalarında yerini alacak.
En basitinden benim Temmuz 2019’dan bu yana 12 farklı göstergeyle hesapladığım öncü göstergeler endeksi (ÖGE) 6-20 Mart arasındaki iki haftada yüzde 13’ae yakın düştü. Düşüşteki sertliği grafikte görebilirsiniz.

Bugün gelen ve bizim ihracatımız için çok önemli olan Almanya PMI (satın alma yöneticileri endeksi) hizmet tarafında (kırmızı çizgi) sert düşerken imalat tarafında daha sağlam durdu.

Bu düşüş, iddialı konuşmak için henüz erken olmakla beraber, Almanya için 2020 yılında yüzde 3’ten büyük bir daralma demek olabilir. Bu bizim için fazlasıyla olumsuz olur.
Bizdeki güven endekslerinin nispeten sağlam gelmsinin nedeni anketlerin ayın ilk iki haftasında tamamlanıyor olması olabilir. Ancak bu yine de yeterince ferahlatıcı değil.
Defalarca ifade ettiğim gibi benim için milat 24 Şubat. Martın ikinci haftasına kadar yer yerinden oynadı. O zaman bizdeki ankete cevap veren katılımcılar ya bu gidişatın farkında değillerdi ki sanmam. Her şey göstere göstere geldi.
Bir diğer ihtimal de gelişmeleri çok önemsememiş olmaları. Sürecin bir şekilde yönetileceğini düşündüler. O zaman bugün itibariyle ekonomik hayatın hemen hemen durmuş olması nedeniyle şok yaşıyor olmalılar.
O yüzden de diyorum ki bu noktada maddi ve manevi her türlü destek önceliği hanehalkına dönük olmalı.
Nisan ayı verileri geldiğinde neyin ne olduğunu daha iyi anlayacağız.