CNBC.com için misafir köşe yazarı olarak bir analiz kaleme alan ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council COE’su Frederick Kempe “Eğer G-20 acil önlem almazsa, Covid-19’un yarattığı gerçek drama, insan taşan fakir varoşlarda, savaş bölgelerinde, ağzına kadar dolu mülteci kamplarında ve hatta dünyanın kalabalık gelişmekte olan ekonomileri Hindistan, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Brezilya’da şahit olacağız” dedi.

Kempe, analizinde, New York Times’dan alıntı yapılarak Türkiye’nin de dış borçta temerrüte düşecek ülkeler arasında yer alacağını öne sürdü.

Kempe, İdlib’te başlaması kaçınılmaz olan salgının Türkiye’de sağlık sistemi ve TSK üzerinde kayda değer etkileri olacağını kaydetti.

Kempe’ye göre kendi sorunlarını çözme telaşına düşen gelişmiş ülkeler daha soğukkanlı davranıp kaynaklarının bir kısmını gelişmekte olan ülkelere aktarmalı. İşte bu yüzden IMF ve Dünya Bankası, düşük ve orta gelirli devletlerin borçlarını ertelemesi için gelişmiş ülkelere çağrı yapıyor. Eğer gelişmiş ülkeler bu özveriyi gösteremezse, gelişmekte olan ülkelerin bir çoğunda insani ve ekonomik kriz başlayacak.

Kempe analizinde şunları kaydetti:

• Gelişmekte olan ülkeler göreceli olarak daha genç nüfusları ve yazın gelmesiyle virüs salgınını az hasarla atlatabilir. Ancak bu ülkelerde gençlerin sağlık sorunları varken, Covid-19’un yazın bulaşıcılığını kaybedeceği kesin değil.
• Covid-19’un kırılgan ülkelerde dev bir krize yol açması ve bu krizlerin sosyal karmaşayı yeniden başlatması çok olası. Bu durumda tüm dünya bu pandemiyi idare etmekte çok zorlanacak. Covid-19 özellikle savaş bölgelerinde zararı yıkıcı olacak. Derhal ateşkes ilanı ve kuşatma altındaki bölgelere insanı yardım konvoylarının ulaşması elzem.
• Kamu düzeni ve ekonomik altyapının savaştan çöktüğü Afganistan’da vakalar, iç savaştan dolayı sağlık sistemi eskiyen Venezuela ve Türkiye’nin de taraf olduğu Libya iç savaşı yakında çökecek üç ülke arasında yer alıyor.
• International Crisis Group’a (ICC) göre Rus bombardımanınında yıkılan hastaneler ve son bir ayda göçe zorlanan 1 milyon insanı göz önüne alan Birleşmiş Milletler, İdlib’i olası afet bölgesi ilan etti. Bu bölgede salgının başlaması halinde 100 bin kişi ölebilir.
• Gelişmiş ülkeler bir şekilde kendini kurtarır ve ekonomilerini de tamir eder. Ama gelişmekte olan ülkelerin o türlü zengin imkanları yok. Ek olarak, yatırımcıların hızla bu ülkelerden kaçması da var olan kaynakları eritiyor. Covid-19 başladığından bu yana 70 milyar dolar sıcak para kaçtı gelişmekte olan ülkelerden. Bu kaçışlar ödemeler dengesi darboğazlarını gündeme getiriyor. Bu bağlamda, uluslararası yatırımcıların Arjantin, Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin morataryum ilan etmesi kaygısına düşebilirler.
• Üç haftalık sokağa çıkma yasağı ilan eden Hindistan ve sağlık sistemine gerekli yatırımları aksatan Güney Afrika Cumhuriyeti de krizin eşiğinde. Bu ülkelerin salgını kontrol altına almakta başarılı olamaması, hem gelişmekte olan ülkelerden kaçışı hızlandıracak, hem de başka bölgelere bulaşmanın penceresini açacak.
• Şimdi, acil, harekete geçmemenin maliyeti yüz binlerce can kaybı ve bir çok ülkede kamu düzeninin yıkılması anlamına gelebilir.