Anayasa Mahkemesi, 15 Temmuz darbe girişimi sırasında tutuklanan astsubaya yapılan uygulamanın Anayasa’nın 19. maddesinde belirtilen kişi hürriyeti hakkını ihlal ettiğine ve tazminat ödenmesine karar verdi.

Anayasa Mahkemesi Türk Silahlı Kuvvetleri’nde kıdemli başçavuş olarak görev yaparken, savcılık soruşturması sonucu gözaltına alınan, ardından da tutuklanan H.K.’nin yaptığı adil yargılanma hakkının ihlal edildiği başvurusunu karara bağladı.
15 Temmuz darbe girişimi sırasında izinde ve İzmir Özdere’deki askeri kampta olmasına rağmen, göreve döndükten sonra Gölbaşı Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alındığını ve ardından da tutuklandığını belirten başvurucunun avukatları, çeşitli delillerle darbe teşebbüsüne katılmadığını ispat etmesine rağmen müvekkillerinin hukuksuz yere tutuklandıklarını iddia ettiler.
Halen yargılanmanın sürdüğü davada beraat veya mahkûmiyet kararı verilmemiş olmasının temel hak ve özgürlüklerin ihlali yönünden Anayasa Mahkemesi’ne gitmelerine engel olmadığı belirtilen başvuruda, bunun demokrasinin gereği olduğu vurgulandı.

Dava bitmedi ama bu engel değildir

Anayasa Mahkemesi, H.K.’nin avukatları aracılığı ile yaptığı başvurun olağan kanun yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verirken, tutuklamalarla ilgili önemli bir karara imza attı.
AYM, tutuklamanın yapılabilmesi için suçun işlendiğine dair kuvvetli belirti olması gerektiğine vurgu yaparak, başvurucu hakkında böyle bir sonuca ulaşılabilecek delillerin dosyasında bulunmadığı belirtildi. Mahkeme, “Olağanüstü hal döneminde temel hak ve özgürlüklerin kullanımının durdurulması ve sınırlandırılmasını düzenleyen Anayasa’nın 15. maddesinin suç işlendiğine dair belirtilerin varlığı ortaya konulmadan gerçekleştirilen tutuklamaları meşru kılmadığına, bu yüzden de tutuklama tedbirinin durumun gerektirdiği ölçüde müdahale olmadığına karar verildiği” hatırlatıldı.

Tazminat ödenmelidir

Anayasa Mahkemesi, bu gerekçeleri dayanarak iki üyenin karşı oyuna rağmen şu sonuçlara vardı: “Adil yargılama hakkının ihlal edildiğine dair iddianın başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna oy birliği ile, Tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine dair iddiaların kabul edilebilir olduğuna oy çokluğu ile, Anayasa’nın 19. maddesiyle güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine oy birliği ile, başvurucuya net 27 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine karar verildi.”