CHP’den ‘Türkiye’de gençlik’ raporu: Geleceğe güvenle bakamayan gençlik, nasıl 19 Mayıs’ı kutlayacak?
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili de olan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, partisinin hazırladığı ‘Türkiye’de Gençlik Raporu’ adlı araştırmayı paylaştı. CHP’nin hazırladığı raporda genç nüfusta her dört kişiden birinin işsiz olduğunun altı çizilerek, “Geleceğe güvenle bakamayan, çaresizce iş aramaktan bunalan gençlik nasıl 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutlayacak” dendi.
Türkiye, koronavirüs nedeniyle 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nı karantina altında kutlamaya hazırlanırken, CHP çarpıcı verilerin yer aldığı, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Türkiye’de Gençlik Raporu”nu yayınladı.
TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanvekili, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun hazırladığı rapora göre gençlerin en büyük sorunlarının başında işsizlik geliyor.
Raporda, “Salgının da etkisiyle kendisini günlük yaşamda tüm ağırlığıyla hissettiren ekonomik kriz, 19 Mayıs’ı, “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olmaktan çıkarmıştır. Gençlik İŞKUR önünde iş bulmak ya da işsizlik maaşına başvurmak için kuyrukta… Geleceğe “güvenle” bakamayan, çaresizce iş aramaktan bunalan gençlik nasıl bayram kutlayacak?” denilirken, Türkiye’de genç nüfusun işsizlik oranının yüzde 25’in üstünde olduğuna vurgu yapılıyor.
Genç işsizlik çığ gibi büyüyor
Tanrıkulu tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’de genç işsizliğin çığ gibi artığına dikkat çekilirken, şu verilere yer veriliyor:
“Türkiye İstatistik Kurumunun 19 Mayıs öncesinde açıkladığı istatistikler ortaya şöyle bir tablo çıkarmaktadır, 2019 yılı sonu itibarıyla Türkiye’nin (toplam nüfus 83.154.997 kişi) 15-24 yaş grubundaki genç nüfusu 12.955.672 kişiye ulaşmış olup (toplam nüfusun yüzde 15,6’sı), genç nüfusun yüzde 51,3’ü erkek, yüzde 48,7’i ise kadındır.
Genç nüfusu en yüksek ülke Türkiye
Geleceğe ilişkin nüfus tahminleri, genç nüfusun toplama oranının 2023 yılında yüzde 14,8’e, 2030 yılında yüzde 14’e, 2040 yılında yüzde 13,4’e, 2060 yılında yüzde 11,8’e, 2080 yılında da yüzde 11,1’e düşeceğini öngörmektedir. Ancak, genç nüfusun toplam nüfusa oranı en yüksek ülke Türkiye’dir. Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu oran ortalama yüzde 10,7 düzeyindedir. Türkiye’nin oranı AB üyesi 28 ülkenin oranlarından daha yüksek durumdadır.
En fazla genç nüfus Hakkari’de
TÜİK verileri, 2019 yılında Hakkari’nin yüzde 23,9 ile en genç nüfusa sahip olduğunu, bunu yüzde 22,7 ile Şırnak’ın, yüzde 22,6 ile Bayburt’un izlediğini, en az genç nüfusun ise Muğla (yüzde 12,6), Balıkesir (yüzde 12,9) ve İzmir’de (yüzde 13,2) olduğunu ortaya koymaktadır.”
Gençlerin yüzde 27’si işinden memnun değil
Genç işsizlik verilerinin yanı sıra, çalışan gençlere ilişkin tespitlerin de yer aldığı rapora göre, gençlerin yüzde 73’ü işinden memnun iken yüzde 27’i memnun değil; yüzde 49,8’i kazancından memnun iken, yüzde 50,2’i değil.
İşsizlik verilerinde bir yılda meydana gelen artış dikkat çekiyor
Hane halkı işgücü araştırması 2018 yılında yüzde 20,3 oranında seyreden (yüzde 17,6 erkek, yüzde 25,3 kadın) genç işsizlik oranının, 2019 yılında yüzde 25,4’e yükseldiğini (yüzde 22,5 erkek, yüzde 30,6 kadın) gösteriyor.
“Ne eğitimde ne istihdamda” olan gençlerin oranı ise 2019 yılında yüzde 26 düzeyinde. Ne eğitim, ne de istihdamda yer almayan genç erkeklerin oranı yüzde 18,3’ken, bu oran genç kadınlarda yüzde 34 düzeyinde seyrediyor.
Gençlerde istihdam oranı 2019 yılında yüzde 33,1 (genç erkeklerde yüzde 43,4; genç kadınlarda yüzde 22,6) olarak gerçekleşti. Bu oran 2018 yılında yüzde 35 düzeyindeydi.
Genç nüfusun yarısından fazlası hizmet sektöründe çalışıyor
Genç nüfusun istihdamında, başı yüzde 54,1 ile garson, servis elemanı gibi hizmet sektörü çekiyor. Bunu yüzde 28,2 ile sanayi sektörü, yüzde 17,7 ile de tarım sektörü izliyor.
İstihdam edilen genç erkeklerin yüzde 15,7’i tarım, yüzde 33,4’ü sanayi, yüzde 50,9’u hizmet sektöründe çalışıyor. Genç kadınların ise yüzde 21,7’sinin tarım, yüzde 17,8’inin sanayi, yüzde 60,5’inin ise hizmet sektöründe yer aldığı görülüyor.
Dört ayda 11 genç iş cinayetlerine kurban gitti
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin verilerine göre, 2020 yılının ilk dört ayında 576 işçi iş kazalarında yaşamını yitirirken, bunların 11’nin genç ve çocuk işçi olduğu belirlendi.
2019 yılında, 313 çocuk ve genç işçi yaşamını yitirdi
İSİG Raporlarına göre, 2019 yılında 313 çocuk ve genç işçi (14-27 yaş aralığında), 2018 yılında 352, 2017 yılında 60 (18’i 15 yaşın altında), 2016 yılında 350, 2015 yılında 338, 2014 yılında 351, 2013 yılında ise 308 işçi yaşamını yitirdi.
412 bin genç üniversite için başka kentlere gitti
Eğitime ilişkin verilerin de yer aldığı raporda, Türkiye’de 2017-2018 öğretim yılında yüzde 45,6 olan yükseköğretim net okullaşma oranın, 2018-2019 öğretim yılında yüzde 44,1’e düştüğüne dikkat çekiliyor.
2019 yılında üniversite için yaşadığı kentten ayrılan gençlerin oranı yüzde 4,4 olarak gerçekleşti. 18-24 yaş grubunda yer alan 411.818 genç üniversite okuyabilmek için başka bir kente gitti.
Evlilik oranları
Raporda evlilik oranlarına ilişkin yer alan veriler, gençlerin evliliğe çok uzak olduklarını da ortaya koyuyuyor.
2019 yılında evli genç kadınların oranı, evli genç erkeklerin oranının dört katı olurken, genç erkek nüfusun 2019 yılında yüzde 95,8’nin hiç evlenmediği, yüzde 4,1’nin resmi nikahlı olduğu, yüzde 0,1’nin boşandığı; genç kadın nüfusun yüzde 82,7’nin hiç evlenmediği, yüzde 16,8’nin resmi nikahla evli olduğu, yüzde 0,5’nin ise boşanmış olduğu görülüyor.