İzmir Büyükşehir’in Haziran bütçe gerçekleşmeleri geldi.

Bu yılın ilk altı ayında dünyadaki hemen tüm bütçeler salgın nedeniyle şaştı.  İzmir Büyükşehir’inki de farklı değil.

Bu süreçte genel olarak giderler katı kalıyor, gelirler dalgalı seyrediyor.  Sonuçta açık veriliyor ve borçlanma artıyor.

Hiç salgın olmasaydı ne olacaktı, bütçeler fazla mı verecekti?  Elbette hayır.  Bu memlekette bir belediye bütçesinin fazla vermesi zordur, verse bile alkışlayanı az olur.  Neyse bu ayrı tartışma konusu oraya şimdilik girmeyelim.

Büyükşehir’in bütçesi “olumlu” bir manşet atmak istesem ne atardım?  Bütçenin maddi yanları iyi olmadığı için manevi tarafına vurgu yapardım:

BÜYÜKŞEHİR’İN HANE HALKINA YARDIMLARI DEVAM EDİYOR  

Olumsuz birkaç manşet çıkardı ama bu çarpıcı olurdu:

BÜYÜKŞEHİR’DE YIL SONU BORÇLANMA HEDEFİNE ALTI AYDA ULAŞILDI

Ben yapısal bir soruna vurgu yaptığı için yazının başındaki manşeti uygun gördüm.

Şimdi detaylara bakalım…

Büyükşehir bütçesinin yapısal olarak yumuşak karnı geçmişte yapılmış yabancı para cinsi borçlanmalar…

• Yılbaşından bu yana yenen kur farkı zararı 500 milyon TL’ye yaklaştı.  Mayıs nispeten iyi geçmişti ama Haziran’da avronun güçlenmesinden olsa gerek 112 milyon TL kur farkı zararı yazıldı.
• Haziran ayında gelirler 332 milyon, giderler 426 milyon TL oldu. 94 milyon TL’lik açık oluştu.  Faiz gideri 18 milyon TL oldu.  152 milyon TL net borçlanma yapıldı.  Kasa ve bankadan 73 milyon TL kullanıldı.
• Net borçlanma ilk altı ayda 1 milyar 92 milyona ulaştı.  Mayıs ayındaki değerlendirmede yazdığım gibi yıllık net borçlanma hedefi olan 1 milyar 56 milyon TL aşılmış oldu.

Haziran Nisan’a benzedi

Haziran bütçesi bazı yönleriyle Nisan bütçesini andırıyor. Fahrettin Altay-Narlıdere raylı sistem hesabı Nisan ayında değişmemişti, yani harcama kaydedilmemişti. Haziran’da da frene basıldı.Büyükşehir Nisan’da olduğu gibi Haziran’ı da iştiraklere borç vermeden geçti.

Olumlu manşete konu olan “hane halkına yardımlar” salgın sürecinde hem ulaştığı insan sayısı hem de kentte yarattığı etki olarak dikkat çekti.  Yardımlar Haziran’da da sürdü. Toplamda 14 milyon TL’ye yaklaştı.

“Gayrimenkul sermaye üretimi” Merkezi bütçenin de karda, kışta, yangında, salgında durmayan harcama kalemi.  Büyükşehir’de de durum farklı değil.

Haziran’da ulaşım yollarının asfalt kaplama, bakım, onarım işlerine 72 milyon TL gitti. İlk altı ayda 420 milyon TL harcandı.

Bu miktar geçen yılın ilk altı ayına göre yüzde 20 aşağıda bir de!  Düşünün artık geçen yıl ne onarım yapılmış ne onarım!  Bu arada belirtelim ilk altı ayda Büyükşehir’in toplam gideri 3 milyar 310 milyon…

Haziran ayında Opera Binası hesabından 12,9 milyon TL harcama yapıldı.

Bir de bütçelerde güvenli liman gibi çalışan “diğer harcamalar” hesabı vardır.  “Sıkıştın mı at diğerlerine gitsin” şeklinde işler.

Büyükşehir’in diğer projelere harcamaları Haziran’da 11 milyon TL’yi, ilk altı ayda da 56,5 milyon TL’yi buldu.

SONUÇ

Bu yılın ilk altı ayı her açıdan zorluk derecesi yüksek bir dönemdi.  Bütçe sonuçlarını değerlendirirken bu gözle bakmaya çalışıyorum.

Büyükşehir bütçesi gelirler açısından Merkez’e aşırı bağımlı… Ancak giderler tarafını kontrol edebilirsiniz.  Orada da hepimizin bildiği katılıklar var.

Büyükşehir’in Nisan ve Haziran’da hafifçe frene bastığını söyleyebilirim.  Tabii bu gelir olmadığı için mecburen mi oldu yoksa bilinçli bir tercih miydi onu söylemek zor.

Temmuz bütçesi yılın geri kalanı için daha çok ipucu verecek.