AB misyonu kapsamında BM’nin silah ambargosunu denetlemek için Libya açıklarında görev yapan Alman askerleri, bir Türk yük gemisinde arama yapmak istedi. Alman basını geminin silah taşıdığından şüphelenildiğini yazdı. Ankara bu girişimi protesto ederek gemide kontrole izin vermedi.

Libya açıklarında Almanya ile Türkiye arasında bir gerilim patlak verdi. İlk olarak Almanya’nın önde gelen yayın kuruluşlarından Der Spiegel’in duyurduğu habere göre, Avrupa Birliği’nin Libya’ya yönelik BM silah ambargosunu denetleme misyonu kapsamında görevli olan Alman askerleri, Türkiye’ye ait bir yük gemisini “yasa dışı silah taşıma şüphesiyle” aramak istedi.

Helikopterle gemiye çıkan Alman askerleri Ankara’nın itirazı üzerine indirildi. Ankara’daki kaynaklar, geminin gıda ve boya gibi malzemelerin taşıdığını belirtti; arama ‘hukuk dışı’ olarak nitelendi. Almanya’dan yapılan açıklamada ise gemiye çıkma izni almak için standart prosedürün izlendiği, bu çerçevede onay için dört saat beklendiği belirtildi.

Der Spıegel: Bingazi’nin kuzeyinde durduruldu

Duvar’ın Der Spiegel’den aktardığı habere göre, Avrupa Birliği’nin BM Güvenlik Konseyi’nin silah ambargosunun denetlenmesi için başlattığı İrini operasyonunda görevli olan Hamburg isimli Alman fırkateynindeki askerler, Rosaline A isimli Türk yük gemisini dün gece Bingazi’nin 200 kilometre kuzeyinde durdurdu. Der Spiegel, AB’nin İrini misyonunun elinde ‘gemide yasadışı silah olduğuna dair göstergeler bulunduğunu’ öne sürdü.

Ankara devreye girdi

Habere göre Alman askerleri arama yapmak üzere gemiye çıktı. Ancak Türkiye bu durumu protesto etti, kontrole izin verilmeyeceğini belirterek AB misyonunu da bilgilendirdi. Alman askerlerinin bu gelişme üzerine aramaya son verdiği, sabaha karşı gemiden indiği belirtildi.

Güvenlik kaynakları: Hukuk dışı

Ankara’daki güvenlik kaynakları, askerlerin Türkiye’den izin almadan gemiye çıktığını, aramanın ‘hukuki olmadığı’ yönündeki ikazlara uymayarak tüm konteynerleri açarak aradığı bilgisini verdi. Gemideki aramanın sabaha dek sürdüğü, ‘insani yardım malzemesi, bisküvi gibi gıda maddeleri, boya gibi maddeler dışında bir şey bulunmadığı’ belirtildi.

Türkiye’nin konuyla ilgili uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunacağı aktarılırken, İrini misyonunun bayrak devletinin rızası olmadan gemiye çıkması ‘hukuka aykırı’ bir davranış olarak nitelendirdi.

Almanya: Standart prosedür uygulandı, dört saat beklendi

Krizle ilgili Almanya’dan yapılan açıklamada ise ‘Türkiye’nin geminin tamamının aranmasını engellediği’ belirtildi. Almanya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Türkiye’nin AB misyonuna nota vermesi sonrasında Alman askerlerinin kontrolü yarıda keserek gemiyi terk ettiği belirtildi. Alman Savunma Bakanlığı sözcüsü, “Askerler gemiyi terk ettiklerinde, şüpheli bir şey bulmamıştı” dedi.

Açıklamada, Alman askerlerinin bayrak ülkeden onay için standart prosedürü izlediği, onay için dört saatlik bekleme süresini doldurduktan sonra gemiye çıktığı belirtildi. Buna göre askerler, itirazın bu noktadan sonra gelmesi üzerine gemiden indi. Almanya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü de bu konuda, “Bütün prosedürler doğru uygulandı” dedi.

Misrata’ya demirleyecek

Yük gemisi Rosaline A’nın daha sonra yolculuğuna devam ettiği bilgisi verildi. Habere göre, yük gemisinin Misrata Limanı’na yanaşması planlanıyor.

Silah ambargosunu denetleyen misyon

Avrupa Birliği’nin İrini isimli askeri misyonu, BM’nin iç savaşa son vermek için Libya’ya 2016’dan beri uyguladığı silah ambargosunu denetlemeyi amaçlıyor. Mart 2020’de başlatılan misyon kapsamında, Alman ordusuna ait Hamburg fırkateyninde görevli yaklaşık 240 Alman askeri, BM’nin de yetkilendirmesi ile ağustostan beri Akdeniz’de Libya’ya giden gemileri kontrol ediyor.

Çavuşoğlu İrini’ye karşı çıkmıştı

İrini Operasyonu, Ankara ile Brüksel arasında geçmişte de gerilime yol açmıştı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İrini Operasyonu’nu taraflı olmakla eleştirmiş; Libya’nın kuzeyinin abluka altına alınmasının hedeflediğini ancak BAE ve Mısır’dan doğudaki Halife Hafter güçlerine tedarik edilen silahlarla ilgili çalışma yapılmadığını söylemişti.