Katar, tarihinde dün ilk kez Şûra Meclisi seçimleri için sandık başına gitti. Sandıktan çıkacak sonuçla birlikte 45 üyeli meclisin 30 sandalyesinin sahipleri belirlenecek. Kalan sandalyelere ilişkin atama kararı ise Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani’nin.

Katar,  Şûra Meclisi seçimleri için sandık başına gitti. Ülkedeki 30 seçim bölgesinde yapılan yarışa, 28’i kadın 234 adayın katıldığı belirtildi. Oylamanın hemen öncesinde ise çekilenler olduğu, 183 adayın kaldığı iddiaları gündeme yansıdı. Kimi yorumlarda ülkedeki tarihi seçimin demokrasi hamlesi çerçevesinde sembolik önemi olduğuna, ancak bunun emirlik yönetiminin gücünü değiştirmeyeceğine işaret edildi.

Seçimlerle ülkede ilk seçilmiş yasama konseyi olacak. 2003’teki anayasa referandumunda bu seçimler için onay çıkmıştı. Katar Emiri, meclis seçim yasasını 29 Temmuz’da onaylamıştı. Ülkede seçimlere yönelik yoğun bir kampanya yürütüldü. Birçok Katarlı aktivist de sandığa gitmeleri için vatandaşlara çağrıda bulundu. Enerji zengini Körfez ülkesi Katar’da Şûra Meclisi, bakanlar kurulu tarafından yönlendirilen yasa tasarılarını, siyasi ve ekonomik genel politikayı, ülke bütçesini ve bunlara dair tavsiyeleri tartışıyor. Devletin genel bütçesini onaylıyor ve Katar devleti anayasasında belirtilen şekilde yürütme yetkisi üzerinde kontrol uyguluyor.

Meclis kararları, özel çoğunluğun gerekli olduğu haller dışında, hazır bulunan üyelerin salt çoğunluğu ile alınıyor. Ancak emirin veto hakkı da bulunuyor. Eski yapıya göre 45 kişilik meclisin tümünü Katar emiri atıyordu. El Cezire’nin haberinde ise meclisin güvenlik, ekonomi ve yatırım politikası belirleyen yürütme organları üzerinde etkin bir kontrolü olmadığı görüşüne yer verildi.

Katılım yüzde 44’te kaldı

Katar’da ilk kez düzenlenen Şura Meclisi seçimlerine katılım oranının yüzde 44 olduğu açıklandı.

Körfez ülkesi Katar’da ilk kez yapılan Şura Meclisi seçimleri için halk dün (2 Ekim 2021) yerel saatle 08.00’den itibaren sandık başına gitmiş, oy verme işlemi yerel saatle 18.00’da sona ermişti. 30 seçim bölgesinde 26’sı kadın olmak üzere 294 adayın, 45 sandalyeden oluşan meclisin 30 sandalyesi için yarıştığı seçimlere katılım oranın yüzde 44 olduğu açıklandı. Erkekler ve kadınlar ayrı bölümlerde oy kullandı.

Katar’da “vatandaşlık” tartışması

Çoğu yabancı ülkelerden çalışanlara ev sahipliği yapan Katar’ın nüfusu 2.8 milyon. Seçim yasası ile ilgili ise “asli uyruğun Katar olması” şartı uzun süredir tartışmaların merkezinde. Eski Katar Emiri Hamad Bin Halife, 2005’te yayımladığı kararname ile 1961 vatandaşlık yasasında değişiklik yaparak günümüzde de geçerli olan Katar vatandaşlık kanununu yürürlüğe koymuştu.

Bu yasaya göre, 1930’dan önce ülkeye yerleşmiş ve 1961’e kadar ülkede ikametlerini sürdürmüş kişiler ve çocukları Katar vatandaşı kabul ediliyor. Katar vatandaşlığı için gerekli olan söz konusu şartı sağlamayan ancak Katar kökenli olduğu kanıtlanan kişilerin de emirlik kararnamesi ile vatandaşlığı kabul edilebiliyor. Bazı kaynaklara göre ise Katar Emiri Al Sani’nin 29 Temmuz’da yayımladığı kararnamede, asli uyruğunun Katar olmasının “kişinin Katar vatandaşı, aynı zamanda dedesinin Katarlı ve ülkede doğması kaydıyla” mümkün olacağı belirtildi. Seçimlerde bu çerçevede bazı aşiretlere yönelik kısıtlamalar getirilmesi ise tepkilere yol açmış durumda. İnsan Hakları İzleme Örgütü, binlerce Katarlının oy veremeyeceğine dikkat çekmişti. El Murra aşireti bağlantılı bir grubun, kısıtlamaya tepki olarak geçen ağustosta yaptıkları protestoda, 15 eylemcinin gözaltına alındığı aktarılmıştı.

Dünya Kupası öncesi…

Dünkü oylama çerçevesinde Reuters’a konuşan adaylardan biri “Bugünün sonunda Katar halkı ülkede karar almanın bir parçası haline gelecek” diye konuştu. Georgia Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi’nden Allen Fromherz ise seçimin “El Sani ailesinin iktidarı sembolik olarak paylaşma fikrini ciddiye aldığını, aynı zamanda gücü kurumsal olarak diğer Katarlı aşiret gruplarıyla etkin şekilde paylaştığını gösterdiğini” savundu. Bazı yorumlarda ülkede defalarca ertelenen seçim kararının Katar’ın, 2022 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapması öncesinde yapıldığına da işaret edildi.