Kazakistan’da yakıt fiyatlarına zam yapılması sonrası başlayan ve ülkede yayılan protestolar ikinci gününde. Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, hükümeti görevden aldı ve ülkenin en büyük kenti Almatı ile petrol zengini Mangistau bölgesinde iki hafta olağanüstü hal ilan etti. Ancak OHAL’e karşın Almatı’da göstericiler belediye binasını bastı.

Yerel haber sitesi Zakon’un haberine göre ülkenin en büyük kenti ve eski başkent Almatı’da sopalar ve demir çubuklar taşıyan kalabalık bir grup, belediye başkanının ofisine girdi.

Sosyal medyadaki bazı videolarda, belediye binası önünde toplanan kalabalığa gaz ve ses bombası atıldığı görüldü.

• Kazakistan’da neler oluyor: Sokaklar ne istiyor?

Cumhurbaşkanı Tokayev hükümeti görevden aldı

Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev hükümeti görevden aldıktan sonra Başbakan Yardımcısı Alihan Smailov’u geçici başbakan olarak atadığını açıklamıştı. Tokayev ayrıca polis ve eylemciler arasında çıkan çatışmalar üzerine, Almatı ve Mangistau’da 23.00-07.00 saatleri arası sokağa çıkma yasağı ilan etmişti.

Tokayev daha önce Facebook hesabından yayımladığı videoda sukûnet çağrısı yapmış ve “İçerden ve dışarıdan provokasyonlara gelmeyin. Hükümet binalarına saldırı çağrıların uymayın. Bu ceza alacağınız bir suçtur. Hükümet devrilmeyecek ama bu çatışmaya da ihtiyacımız yok” demişti.

Polis, yakıt fiyatlarındaki artışını protesto edenlere karşı Almatı’da dün gece geç saatlerde göz yaşartıcı gaz kullanmış 200’den fazla kişinin de gözaltına alındığı açıklanmıştı. Eylemciler polisin müdahalesi öncesi, “İhtiyarlar dışarı” ve “Hükümet istifa” şeklinde sloganlar atmıştı.

WhatsApp, Telegram, Signal kullanılamıyor

Telegram, Signal ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamaları kullanılamazken, eylem haberlerinin yer altığı iki internet sitesi kapatıldı.

Kazakistan’da protestolar sürüyor: OHAL ilan edilen Almatı’da göstericiler belediye binasına girdihttps://t.co/ycdepqEckr pic.twitter.com/9fmXucnBuq

— A3 Haber (@A3Haber) January 5, 2022

Protestolar nasıl başladı?

Eylemleri tetikleyen petrol zengini Mangistau’da LPG fiyatlarına zam yapılmasıydı. Ancak hükümetin eylemcilerin istekleri doğrultusunda fiyatı düşürmesine karşın, protestolar sürdü. Cumhurbaşkanı Tokayev, “Yetkililerin ülkede istikrarı sağlamak için Mangistau’daki LPG fiyatlarını düşürme kararı aldım” dedi.

Gösterilerin başladığı petrol zengini Mangistau bölgesindeki Zhanaozen kentinde 2011 yılında, güvenlik güçleri, maaşlarının artırılması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle greve giden petrol işçilerinin eylemine müdahale etmiş, 14 kişi yaşamını yitirmişti.

Bu müdahalenin, Kazakistan’ın 1991’de Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkede yaşanan en kanlı olay olduğu söyleniyor.

Yaklaşık 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten kurucu lider Nursultan Nazarbayev 2019’de devlet başkanlığından ayrılmış, yerine onun desteklediği Tokayev seçilmişti.

81 yaşındaki Nazarbayev devlet başkanlığından ayrılmasına rağmen ülke yönetiminde hâlâ etkin.

Güvenlik Konseyi Başkanlığı görevini sürdüren Nazarbayev, “Ulusun Lideri” sıfatıyla yargı muafiyeti gibi bir dizi ayrıcalığa sahip.