Ekonomik koşullar ağır.
Hal böyle olunca da orta gelirlilerin özellikle ev sahibi olması zor.
Bu yüzden hayatımıza girmiş önemli bir deyim var.
Kooperatif.
Kooperatifin amacı; yeterli derecede ekonomik güce sahip olmayan kişilerin ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefaletle ekonomik olarak karşılamak olarak tanımlanır.

Son aylarda sıkça kooperatiflerde yaşanan olumsuzluklarla ilgili şikâyetler alıyorum.
Birçoğu da konut kooperatifleriyle ilgili.
Geçtiğimiz hafta aynı konuda yeniden şikâyet alınca konuyu incelemek istedim.
Gerçekten de internette konut kooperatifleri üzerine uzun şikâyetler var.
Kooperatiflerle ilgili şikâyetler kuruluş aşamasından, konut edinmeye ve ondan sonra da oluşturulan işletme kooperatifi başlıklarında yoğunlaşıyor.

İşletme kooperatifleri ile ilgili sorunlar ise diğer 14 tür kooperatif örgütlenmesinde başı çekiyor.
Oysa işletme kooperatifleri, sosyal tesisleri olan ve daha çağdaş bir ilişki ve yönetimi benimseyen sitelerin ihtiyaçlarına cevap vermek üzere planlanmıştı.
Demek ki teorik düzenlemeler, uygulamada daha çok sorun doğruyor.
Bu tür şikâyetlerin yoğun olarak ulaştığı kooperatiflerden biri de İzmir Seferihisar’da kurulu Sınırlı Sorumlu Doğankent Site İşletme Kooperatifi.

17 Eylül 1974 tarihinde Doğankent Yapı Kooperatifi adı altında bir araya gelen bir grup insan ev yaptırmaya karar vermiş.
Kooperatif, İzmir Ticaret Siciline de 17 Eylül 1974’de Merkez-97787 sicil ile tescil ettirilmiş.
Orman arazisi olarak görülen çorak alan ağaçlandırmış, tüm ortakların evlerini tamamlanmış, tapular dağıtılmış ve kat mülkiyetine geçildikten sonra yollar ve ortak alanlar kamuya devredilmiş.
Konut kooperatifi ise, 21 Haziran 2012’de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 85 sayılı ana sözleşme değiştirilme oluru ile S.S. Doğankent Site İşletme Kooperatifi’ne dönüştürülmüş.
Yeni oluşturulan işletme kooperatifine de idari bina ve yanındaki market ile birkaç arsa ve sosyal tesis alanı olarak tapuda tescilli mülkler kalmış.

İşte sorunlar da bundan sonra başlamış.
Nedenlerine gelince:
İzmir Seferihisar, Atatürk Mahallesi 5781 Sokak üzerine S.S. Doğankent Site İşletme Kooperatifi tarafından “kayıt yapan” kameralar konulmuş.
Bu açıkça Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na aykırı.
Ayrıca kişisel mahremiyetin ihlali de söz konusu.
Çünkü kamuya ait yol üzerine kamu harici kişi ve kurumlarca izinsiz kamera yerleştirilmesi hukuken mümkün değil.
Kamuya açık yol, plaj kamera ile keyfi şekilde izlenip, kayıt altına alınamaz.
Kamusal alanlar kamu otoritelerince izlenir, işletme kooperatifince izlenemez.
Kim olduğu belirsiz ve izinsiz kişilerin, kooperatif tarafından işletilen tesis dışında kalan plajdaki kadın, erkek ve çocukların görüntülerini kayıt altına alması, mahalleye giriş çıkışları gözlemesi mümkün değil.

Şikâyetler elbette bunlarla bitmiyor.
Sözü edilen 5781 Sokak sonunda bulunan plajdaki kafeterya ve restoran da sorunlu.
Şikâyetçiler, S.S. Doğankent Yapı Kooperatifi’nin “ecrimisil ödeyerek” işletmecilere kiraladığı kafeterya ve restoranın 14 Eylül 2021’de yangın sonucu tamamen kül olduğunu belirterek, buranın (varsa eğer) eskiye dayalı yapı kullanım izninin hükümsüz olduğunu; ayrıca, bu durumda yasa gereği kıyının yaklaşık 20 metre içerisinde inşaat yapılmaması gerektiğini savunuyorlar.
Ayrıca yanan binaların hem iş ve işçi güvenliği kurallarına, hem de İmar Kanunu’na aykırı olarak kamu arazisi (orman) içinde inşa edilmiş olması nedeniyle gecekondu olduğunu söylüyorlar.

Sorunlar başlayınca bitmez.
Elbette devamı var.
Aynı sokağın başlangıcında kamu arazisi (orman) içine inşa edilmiş binanın da imar yönetmeliklerine aykırı olduğunu iddia ediyorlar.
Kooperatif yönetiminin kamuya ait yol üzerine tüm yönetmeliklere aykırı olarak koyduğu elektrikli bariyer şikâyet üzerine kaldırılmış; ancak, sahile inişler “işletme kooperatifi personellerince” kontrol edilmeye başlanmış. Böyle olunca da kıyı ve denizden vatandaşın yararlanması da açıkça sınırlandırılmış.
Aşikâr şekilde kamu nimetlerinden yararlanma ayrımcılık yapılarak engellenmeye çalışılmış.

Bir başka sorun da yollar.
2019-2020 yıllarında 5781 Sokak Seferihisar Belediyesi’nce taş kaplanmış.
Ancak ona bağlı yan yollar yapılmamış.
İzmir Büyükşehir Belediyesinden geldiği söylenen “bedelsiz taş ve kumlar” ile bedelleri, “S.S. Doğankent Site İşletme Kooperatifi” tarafından ev başına bin 250 lira işçilik bedeli toplanarak yapılmaya başlanmış.
Hal böyle olunca da ortaya kötü işçilik çıkmış.
En önemlisi yapılanların kimse kontrol edilmemesi.

Şimdi 5781 Sokak sakinleri soruyor.
Belediye yapması gereken hizmeti nasıl “işletme kooperatifi” kanalıyla ihalesiz yapar?
İşletme kooperatifi yaptığı “hizmet” karşılığı fatura keser.
Oysa söz konusu kooperatif topladığı bin 250’şer liralar için fatura kesmemiş.
Şikayetçi yurttaşlar bunun nedenini soruyorlar.
Maliye buna nasıl göz yumar?
Ve bir belediye, yapması gereken “hizmet” için bu şekilde para toplanmasına nasıl izin verir?

Ekonomik koşullar ağır.
Kooperatiflerden bile bunca şikâyet varken, dar gelirli nasıl mülk sahibi olacak, elindeki mülkü nasıl koruyacak?
Sorular net.
Yanıtlarını da “gelirse” yayınlarız.
Mesele vatandaşın derdine derman olunsun…