Menkul kıymet satışına gelen TL ile ödeme zorunluluğu, ithal emtia oranlarının yüksek olduğu sektörlerde tepkilere yol açtı. Kararı “kontrollü ekonomi” olarak yorumlayan piyasa aktörleri, uygulamanın ilgili sektörlerde bürokratik zaman kayıplarına, kur risklerine ve fazladan ödenecek banka komisyonlarına neden olacağını savunuyor.

Menkul kıymet satışına gelen TL ile ödeme zorunluluğu, bazı sektörlerde tepkilere yol açtı.

Ekonomi yönetimi, piyasadaki “dolarizasyonla mücadele” kapsamında menkul kıymet satışına TL ile ödeme zorunluluğu getirmişti. Özellikle dövize endeksli emtia kullanımı yoğun sektörlerden tepkilerin yükseldiği kararla ilgili dün Hazine ve Maliye Bakanlığı bir açıklama yapma gereği duydu. Karardan önce imzalanan döviz çeklerinin ödemesinin yine döviz olarak yapılabileceği şeklindeki açıklama, elinde döviz çeki bulunanları rahatlatsa da genel itibariyle tatmin etmedi.

Uygulamanın dövize endeksli hammadde ve ara mamul kullanan sektörlerde tedarik ayağında bürokratik zaman kayıplarına, kur risklerine ve fazladan ödenecek banka komisyonlarına sebebiyet vereceğine dikkat çekiliyor. Alıcı-satıcı arasındaki hukuki anlaşmazlıkların artacak olması ve ticaretin yavaşlama riski piyasa aktörlerini tedirgin ediyor.

Dünya’dan Merve Yiğitcan’a konuşan TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, hammadde girdisinin yüzde 85’ini ithal etmek zorunda olan ve hammaddenin yüzde 100’ünün döviz cinsinden fiyatlandığı plastik sektöründe bu düzenlemenin işleyişi zorlaştıracağını dile getirdi.

Döviz çeki ile ödeme yönteminin kullanılamayacak olmasını da değerlendiren Eroğlu, “Döviz çeki olmaması kötü, piyasa vadeli işlem yapmakta zorlanacak. Döviz bazlı ürünlere TL çek kesilmesi, ilerleyen günlerde alıcı-satıcı arasındaki hukuki ihtilafların artmasına neden olacak” dedi.

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz tekstil sektörünün de uygulamadan etkileneceğini söyledi. İthal hammadde kullanan sektörlerin uygulamadan muaf tutulması gerektiğini savunan Öksüz, şunları söyledi: “Pamuk hammaddesi, polyester, kimyasal boya gibi ürünlerin hepsini döviz bazlı satın alıyoruz. İçeride dolarizasyon çok fazlaydı, bu anlamda bir uygulama gerekiyordu. Ama şu an bir panik var sektörde. Dövizle alan içeride TL satış riskine girmez, bu işi yapmaz o zaman. Bu nedenle içeride böyle bir kısıtlamaya gidilmesini doğru bulmuyoruz. Uygulamanın alt detaylarının iyi çalışıp esnetilmesi gerekiyor.”

Gıda sektöründe faaliyet gösteren İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, kararın sadece gıda değil birçok sektörü etkileyeceğini söylerken, ticareti yavaşlatabileceği uyarısında bulundu. Piyasada TL fatura kesilirken faturanın altında dolar/ton birim fiyatının da yazıldığını, bu şekilde gerektiğinde kur farkı faturası kesildiğini hatırlatan Önel, ancak bunun şu halde mümkün olamayacağını, borcun TL olarak sabitleneceğini belirtti. Önel, “TL fatura kesen kur riskini sırtlanacak. Firmalar da buna karşı formüller geliştirecektir. Bu da fiyatları artırarak enflasyona etki edecek” dedi.