Anayasa Mahkemesi 2015’te İzmir’de “laik, bilimsel, anadilde eğitim” talebiyle yapılan eylemde, polisin saldırısıyla yaralanan Nuray Zencir için hak ihlali kararı verdi. Mahkeme, Zencir’in insan onuruyla bağdaşmayan muameleye maruz kaldığına hükmetti, soruşturmanın yenilenmesini istedi.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan karara göre, 2015’te Alevi örgütleri, Birleşik Haziran Hareketi, Eğitim-Sen’in çağrısı ile “laik, bilimsel, anadilde eğitim” talebiyle eylem ve okul boykotu düzenlenmişti. Boykot için Basmane Meydanı’nda toplanan yüzlerce yurttaş, pankartlarla Konak Meydanı’na yürümek istemiş, polis de biber gazı ve tazyikli su ile saldırmıştı. Aralarında Eğitim-Sen yöneticileri ve avukatların da bulunduğu yaklaşık 40 kişi gözaltına alınmıştı. Polisin saldırı görüntüleri basına yansımıştı.

Polis saldırısına uğrayanlardan Nuray Zencir, gözaltıları alkışla protesto ettiği için darp edildiğini belirterek devlet hastanesinden ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Adli Tıp Kurumu’ndan sağlık raporları aldı. Zencir için devlet hastanesi “basit tıbbi müdahale ile giderilebilir” raporu verirken, adli tıp “basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek nitelikte hafif değildir” raporu düzenledi.

Zencir raporları ile birlikte 8 Mayıs 2015 tarihinde görevli polislerden işkence, görevi kötüye kullanma, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma ve hakaret gibi suçlamalardan şikayetçi oldu. Ancak İzmir başsavcılığı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdi. Zencir’in üst mahkemeye yaptığı başvurular da reddedilince 2018’de AYM’ye başvurdu.

Zencir’in başvurusunu görüşen AYM heyeti, hak ihlali kararı verdi. Yüksek mahkeme, polisin orantısız güç kullanması sonrası insan onuruyla bağdaşmayan muamele yasağının maddi boyutuyla ihlal edildiğini belirtti. Ayrıca etkili soruşturma yapılmayarak da usul boyutu ile ihlal tespiti yapıldı. Bu durumdan polis ve soruşturma yapmayan savcılık makamı sorumlu tutuldu.

Mahkeme, Zencir hakkında hak ihlali ve soruşturmanın yenilenmesi kararının yeterli olmayacağını ve bu nedenle de 90 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Öte yandan yüksek mahkeme başvuruyu toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiği yönünden incelemeye ise gerek görmedi. Mahkeme heyetindeki Engin Yıldırım bu karar için karşı oy kullandı. Yıldırım karşı oyunda, “Şiddet içermeyen bir toplantıya güç kullanarak müdahalede bulunmak, anayasal ve demokratik haklarını kullanırken vatandaşların tereddüt yaşamasına ve caydırıcı etkilere maruz kalmasına neden olacaktır” dedi.