Anayasa Mahkemesi, 2014’te AKP’nin Edirne’de düzenlediği yerel seçim mitingi sırasında ÖDP binasına asılan “Katil, hırsız AKP” pankartının ifade özgürlüğü kapsamında olduğuna karar vermişti. O karar Resmi Gazete’de yayımlandı.

Edirne’de 2014’te ÖDP’ binasına asılan “Katil, hırsız AKP” pankartının hakaret değil eleştiri olduğu yolundaki Anayasa Mahkemesi kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. 

2014’te Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde, yerel seçim öncesi Edirne’de yapacağı miting sırasında, ÖDP binasına “Katil, hırsız AKP” pankartı asıldı. Mahkeme, pankarta el koyma kararı verince binaya gelen kolluk güçleri pankarta el koydu ve pankartı vermek istemeyen partililere saldırdı.

14 kişi, polis saldırısı sırasında kendilerine kötü muamelede bulunulduğunu öne sürerek Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

Kararda, başvurucuların asliye ceza mahkemesinde yargılandığı, sanıkların beraatine hükmedildiği, pankarttaki ifadelerin tahrik edici olmadığına karar verildiği anımsatıldı. Anayasa Mahkemesi, pankartta iki sert ifadenin bulunduğuna ama bunun hakaret değil eleştiri olduğuna dikkat çekti.

“Hakaret değil sert ifade”

Anayasa Mahkemesi, pankarttaki “hırsız” ifadesinde, iktidar partisinin yolsuzluklara bulaştığının ima edildiğini belirterek şunları kaydetti: “Pankartta iktidarda bulunan AKP’ye yönelik değer yargısı niteliğinde iki sert ifadenin yer aldığı görülmektedir. Bunlardan ‘hırsız’ ifadesinin iktidar partisinin yolsuzluklara bulaştığını ima ettiği açıktır. Demokratik rejimlerde ülkenin sahip olduğu toplam refahın tüm topluma adil biçimde dağıtılıp dağıtılmadığı meselesi kamusal tartışmaların ilk sırasında yer almaktadır. Bireylerin veya grupların ekonomiyi düzenleyici mekanizmaların iyi işlemediğinden rant arama ve yolsuzluk iddialarına kadar bir dizi rahatsızlıklarını yüksek sesle dillendirmeleri, ayrıca hükûmetin hesap vermesini ve yönetimin olabildiğince saydam olmasını istemeleri ancak düşüncelerin herhangi bir engelle karşılaşmadan açıklanabildiği demokratik rejimlerde mümkündür.”

Mahkeme, “katil” ifadesi konusunda da “Bununla birlikte toplumun bazı kesimleri hükûmetin güvenlik eksenli terörle mücadele politikasını eleştirmekte, bilhassa sert güvenlik önlemlerine başvurulmasını tartışmaya açmaktadır. Güvenlik merkezli olmayan yöntemlerin benimsenmesini savunanlar, devletin ve doğal olarak iktidarı kullanan partinin terörle mücadelede meydana gelen ölümlerden sorumlu olduğunu ileri sürmektedir. Bu anlamda iktidardaki partiye katil denilmesi, güvenlik politikalarından duyulan memnuniyetsizliğin en sert biçimde ifade olarak anlaşılmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.

Kararda ayrıca “Pankarttaki eleştirel düşünce açıklamasında öfke dili hakimdir. Başvurucuların uzunca bir süre devam eden şiddet sarmalının sona erdirilmesi için seslerini duyurmak ve ekonomik gelişmelerden hoşnutsuzluklarını ifade etmek için sadece yetkilileri değil aynı zamanda toplumu da sarsma amacı taşıdıkları kabul edilebilir” denildi.

Karşı oy kullanan üyeler de var

Dokuz üyenin oyuyla alınan karara, Serdar Özgüldür, Burhan Üstün, Muammer Topal, Rıdvan Güleç, Recai Akyel ve Selahattin Menteş muhalif kaldı.

Karşı oy kullanan üyeler, olayda kamu düzeninin tehlikeye düşme olasılığının yüksek olduğunu savundu. “Katil” ve “hırsız” ifadelerinin soyut bir değer yargısı olmadığını, “tahkir” ve “tezyif” niteliğinde olduğunu belirten üyeler, siyasi partilerin de şeref ve itibar haklarının korunması gerektiğini belirtti.