El Cezire’nin Libya’da yaşananlara dair yayımladığı analize göre ülkedeki iki hükümet arasındaki savaşta hava üstünlüğünün kimde olduğu belirleyici oluyor. Katar merkezli yayına göre Türkiye’nin gönderdiği silahlı insansız hava araçları Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin cephede üstünlüğü kazanmasını sağladı.

A3 Dış Haberler | Katar merkezli El Cezire, Libya’da Katar ve Türkiye tarafından desteklenen Müslüman Kardeşler bağlantılı Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Rusya, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından desteklenen Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu arasındaki savaşta hava üstünlüğünün belirleyici olduğunu savunan bir analiz yayımladı.

El Cezire’ye göre Libya’nın coğrafyasının görece düz olması, sahil hattındaki birliklerin kolayca tespit edilip hedef alınabilmesini sağlıyor.

Libya’da bine yakın İHA var

Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin de Libya Ulusal Ordusu’nun da elinde yalnızca eski Sovyet ve Fransız uçakları bulunurken, savaşta ağırlıklı olarak savaş uçakları yerine insansız hava araçları kullanılıyor.

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame’nin aktardığına göre ülkede bine yakın insansız hava aracı bulunuyor.

Salame, Libya’da yaşanan savaşı “dünyanın en büyük insansız hava aracı savaşı” olarak niteliyor.

2016 BAE İHA’larının gelmesi savaşın seyrini değiştirmişti

Birleşik Arap Emirlikleri, 2016 yılında Hafter’e bağlı güçlere Çin yapımı Wing Loong İHA’larını vererek savaşın seyrini değiştirmişti.

Libya Ulusal Ordusu, bu İHA’ları ilk kez Libya’nın doğusundaki Derne’de Mücahit Şurası’na karşı kullandı.

BAE pilotları tarafından El Hadim hava üssünden kullanılan bu İHA’ların bin 500 kilometre menzilleri bulunuyor ve ülkenin her yerinde saldırı gerçekleştirebiliyorlar.

BAE İHA’ları Trablus’ta da kullanıldı

Hafter, Nisan 2019’da yaptığı açıklamada BAE tarafından verilen İHA’ların Trablus’ta Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne karşı kullanılmakta olduğunu duyurdu.

İHA’ların yoğun kullanımı nedeniyle Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri kentte dar ceplere sıkıştırıldı.

Bu döemde Katar destekli Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı El Serrac’ın uzun süre daha savaşı sürdürebileceğine dair kuşkular vardı.

Türkiye’nin müdahalesi ve Bayraktar İHA’ları

Ancak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Aralık 2019’da Libya’ya müdahale etme kararıyla birlikte El Serrac’ın aldığı askeri destek büyük ölçüde artmış oldu.

Ülkeye gönderilen Suriyeli ÖSO birliklerinin yanısıra Bayraktar TB2 İHA’larının Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne verilmesiyle birlikte Libya Ulusal Ordusu’nun kara güçleri görülür ve hedef alınabilir hale geldi.

Ulusal Mutabakat Hükümeti, TB2’lerin kullanımıyla birlikte o zamana kadar güvenilir sayılan Libya Ulusal Ordusu hava üslerini de vurmaya başladı.

Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin ilerleyişi

Hava ve karadan destek alan Ulusal Mutabakat Hükümeti, kıyıdaki Surman, Sabrata, El Eceyle ve El Essa kasabalarını kısa sürede ele geçirdi.

Bunun ardından Hafter’in ülkenin batısındaki operasyon üssü olan El Vatiyye üssü yoğun saldırılarla Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin kontrolüne geçti.

Hava savunma sistemi Türkiye tarafından bozuldu

El Cezire’nin aktardığına göre Libya Ulusal Ordusu’nun elindeki Rus Pantsir S-1 hava savunma sistemleri  Türkiye’nin elindeki gelişmiş sinyal bozucularla durduruldu.

Pantsir sistemlerinin radarını bozan Türkiye, Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin mutlak hava üstünlüğü elde etmesini sağladı.

Böylece Trablus’u kuşatan Hafter güçleri, bölgeden büyük oranda geri çekilmek ve başkent üzerindeki kuşatmayı hafifletmek zorunda kaldı.

Rusya’nın gönderdiği Wagner Grubu’na bağlı paralı askerler de hava saldırıları nedeniyle Beni Velid hava üssüne çekildi.

Rus jetlerinin Libya’ya geldiği iddiası

Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin şimdilik sağladığı üstünlüğe karşın ABD Afrika Komutanlığı tarafından yapılan açıklamada Rus jetlerinin Suriye’nin Hmeymim Hava Üssü’nden havalandığı ve Libya Ulusal Ordusu kontrolündeki Cufra tesisine geldikleri iddia edildi.

ABD’nin iddiasına göre MiG-29 ve Sukhoi Su-24 Rus savaş uçakları en az iki Su-35’in eskort etmesiyle Hafter kontrolündeki güçlere verildi.

ABD’nin yayımladığı uydu fotoğraflarına karşın, Rusya tarafından yapılan açıklamalarda ülkeye Rus savaş uçaklarının getirildiği kabul edilmiyor.

Libya Ulusal Ordusu hava harekatına hazırlanıldığı kabul ederken, Türkiye ve Rusya ortak açıklamasında ülkede ateşkes yapılması istenmişti.