Instagram ve Fecabook’taki meme ucunu gösteren fotoğraf yasağının önümüzdeki günlerde kaldırmaya hazırlanıyor. Ancak kimlerin memelerinin özgür kalacağı konusunda kafalar karışık.

Diken’den Emre Zor’un derlediği habere göre Facebook, Instagram’ın çatı şirketi Meta, içeriklerdeki etik, sansür, demokrasi gibi hassas konularla ilgili kararları alırken, 2020 yılında kurduğu bağımsız bir gözetim kuruluna danışıyor. Kurul, kamuoyunda içeriklerle ilgili tartışmaları ele alıyor, kullanıcılardan gelen şikayetleri değerlendiriyor ve Meta adına tavsiye kararları alıyor.

Kurul geçtiğimiz günlerde aldığı bir kararla Meta’yı “Facebook ve Instagram’da meme ucu yasağını kaldırmaya” çağırdı. Meta’nın, bu tavsiyeye uyup uymamaya karar vermek için 60 günlük süresi var.

Meme ucu açık şekilde fotoğraf yayımlamanın yasak olması yıllardır eleştiriliyor. Hatta zaman içinde bir harekete dönüştü; ortaya Free the nipple (Meme uçlarına özgürlük) gibi gruplar çıktı, filmler çekildi. Artık birçok ülkede binlerce meme aktivisti var.

Meme deyince çok kişinin aklına kadın memesi geliyor olabilir. Oysa dünya artık daha karmaşık ve belirsiz, özellikle de cinsiyet konusunda.

Nitekim Meta Gözetim Kurulunu’nun kararı, mem uçlu fotoğrafları Facebook’tan kaldırılan trans ve non-binary (ikili cinsiyet dışındakiler için kullanılan çatı terim) bir çiftin şikayetinden sonra geldi. Çift, ortak hesaplarından üstsüz ama meme uçlarının görünmediği iki fotoğraf paylaştı. Amaçları trans bireylerde meme ameliyatı konusunda farkındalık yaratmaktı. Facebook fotoğrafların kaldırılmasını isteyince çift karara itiraz etti. İtiraz kabul edildi ve fotoğraflar geri kondu.

Bu arada konu Gözetim Kurulu’na geldi. Kurul, Meta’ya çıplaklık konusundaki politikalarının trans ve non-binarylerin ifade özgürlüğünü engellediğine kanaat getirdi ve şu kararı aldı: “Kadın meme uçlarını gösteren görüntü bir kadın tarafından paylaşılırsa yasaklanır ama aynı görüntüyü paylaşan kendini non-binary veya trans olarak tanımlıyorsa buna izin verilmeli.”

Kurula göre Meta’nın bu konudaki politikaları ikili cinsiyet görüşüne ve kadın-erkek bedenlerindeki ayrıma dayanıyor. Oysa yeni dünyada translar, interseks, non-binary gibi kimlikler ve bedenler var. Kurul, “Kurallarda belirsizlik var. Anlaşılır kriterler koymalıyız. Ancak bu şekilde uluslararası insan hakları standartlarına uygun davranabiliriz” diyor.

Kurul kararında “non-binary ve translar meme ucu gösteren fotoğraf paylaşabilir” diyor. Peki o kişinin trans ya da non-binary olduğu nasıl anlaşılacak?

Kurul, her bir kullanıcının cinsel yönelimini hızlıca tespit edecek içerik denetçilerinin kullanılacağını söylüyor.

Yıllardır eleştiriliyor

Meta’nın çıplaklık konusundaki politikaları yıllardır eleştiriliyor. 2019’da bu politikalara karşı yüzden fazla çıplak insan Facebook’un New York’taki genel merkezinin önünde gösteri düzenlemişti.

ABD’li sanatçı Micol Hebron, kadınların sosyal medyada meme uçlarını kapatmaları için erkek meme ucu stickerı yapmıştı.

Özellikle Rihanna, Miley Cyrus ve Madonna gibi ünlülerin desteğiyle meme uçlarına özgürlük kampanyası geniş kitlelere yayılmıştı.

2021’de ABD’li ünlü şarkıcı Madonna, Instagram hesabından meme ucunun göründüğü bir fotoğrafının kaldırılması üzerine tepki göstermişti.