Bürokratik oligarşi: Özgürlükçü, çoğulcu, katılımcı ve şeffaf yönetime karşı
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ortaklaştığı bir nokta var.
İkisi de yürümeyen bürokrasiden şikayetçi.
CHP lideri, bu konudaki tavrını “Belediyede siyaset yapacak olan kişi sadece belediye başkanıdır. Yardımcılarınız, müdürleriniz ben de siyaset yapacağım diyorsa onları kapının önüne bırakabilirsiniz” sözleriyle anlatır.
Erdoğan ise bunu bürokratik oligarşi diye tarif eder.
Bürokratik oligarşi nasıl çalışır?
Önce bürokrasi yoluyla siyasi iradeyi hizaya sokmak ister.
Uzun süre bürokrasi-siyasetçi bilek güreşi devam eder.
Eğer siyasetçi çok güçlü bir rakip çıkıp da yenileceğini anlarsa bu kez güçlü rakibinin emrine girerek, ondan gözükür.
İşte bu tuzak bürokratik oligarşiyi önünde diz çökmüş vaziyette gören siyasi iradenin aklını başından alır.
Sonuçta ise bürokrasi kazanır.
Bürokratik oligarşiyi aşabilmenin tek yolu vardır.
Katılımcı, özgürlükçü, çoğulcu ve demokratik yönetim.
Ve bu yönetimi kuvvetler ayrılığı ile denge ve denetim mekanizmalarıyla güçlendirmek.
Olmazsa olmazı ise şeffaf bir sistem.
İşte bu ortamda bürokratik oligarşi yaşayamaz, gizliden siyaset yapan bürokrat da.
20129 Yerel Seçimleri’nde önemli bir başarı elde eden CHP, Türkiye ekonomisinin yüzde 50’den fazlasını yerelde yönetir konuma geldi.
Bu başarı aslında ağır bir sorumluluk da getirdi.
2019’dan sonra normal süresinde yapılırsa ilk seçimler 2023’te.
Hem Cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimi var.
İşte bu yüzden CHP’nin kazandığı yerel yönetimlerde uygulayacağı sistem çok önemli.
Çünkü yerel yönetimlerin başarısızlığı 2023’de CHP’nin başarısızlığına dönüşecektir.
Tam da bu yüzden, belediyelerin kara kutusu olan BİT yani belediye iktisadi teşebbüslerinin yapısını ele aldık.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin BİT’lerin yönetim kurulu üyelerinin listelerini üç gün boyunca yayınladık.
Bu araştırmayı yaparken ilginç sonuçlarla karşılaştık.
Bu sonuçlardan en önemlisi bürokrasi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin şirketlerinde toplam 190 yönetici koltuğu var.
Rakamlara göre bu 190 koltuk 181 kişi tarafından paylaşılmış.
Bunun nedeni, belediye başkanının üç, genel sekreter ve genel sekreter yardımcıları ile bazı danışman ve genel müdürlerin ikişer şirkette görev almaları.
Belediye üst düzey bürokrat diye adlandırılan daire başkanı, hukuk müşaviri, uzman doktor gibi sıfatları taşıyanların belediye şirketlerinin yönetim kurullarındaki toplam sayısı 69.
Yani yüzde 36’sı.
Sayısal çoğunluğun belediye üst düzey bürokrasisinden oluştuğunu söylemek yanlış olmaz.
Kararlar bürokratlara kalmış desek de.
Her ne kadar “hangi bürokrat siyasi iradeye karşı gelebilir” denilse de bürokratik oligarşinin taktiklerini unutmayalım derim.
Bu arada bu yöntemin Aziz Kocaoğlu döneminden kalma olduğunu da anımsatayım.
Bu kadar bürokrat bir anda sistemi tıkar mı?
İsterse tıkar.
Belediyenin kendi iç işleyişi zaten bürokratların elinde iken, bir de belediye şirketlerine bunca bürokratı atamak neden öyleyse?
Çoğu kişi bunu ekonomik sıkıntılar nedeniyle üst düzey bürokratlara destek olmak olarak değerlendirebilir.
Gerçekten öyle midir?
Yönetimdeki siyasileri bürokratlar aracılığı ile kontrol etmek de olamaz mı?
Bence o da olabilir.
Şimdi başa dönelim.
Ne demişti CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu:
“Belediyede siyaset yapacak olan kişi sadece belediye başkanıdır. Yardımcılarınız, müdürleriniz ben de siyaset yapacağım diyorsa onları kapının önüne bırakabilirsiniz”.
Bu yapıyla bırakabilir misiniz?
Zor, hem de çok zor…
https://www.a3haber.com/2020/06/08/en-zor-soru-turkiyede-halkci-belediyecilik-mumkun-mu/
