Prof. Celalettin Kozanoğlu, “Binanın taşıyıcı sisteminde hasar varsa binada oturulmamalı” diyerek uyardı.

İzmir depreminde 17 bina yıkıldı, birçok binada da ağır hasar meydana geldi. Binalardaki hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Evlerinde çatlak olan birçok vatandaş endişelenirken, binalarında ağır hasarlı olup olmadığını merak ediyor.  İzmir Ekonomi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Celalettin Kozanoğlu, evi hasar görenlerin akıllarındaki soru işaretlerini kaldırmak için binalarda oluşan sıva ve kolon çatlakları hakkında bilgiler verip, farkını anlattı.

“Hafif hasar alan binanın taşıyıcı sisteminde hasar yoktur”

Her binanın kendi özelinde çalışmalar yapılması gerektiğine dikkati çeken Prof. Celalettin Kozanoğlu, “Hafif hasar dediğimiz şey, genelde hafif sıva çatlakları, duvar çatlaklarıdır. Sadece camlar kırılmış ve deformasyon olmuş olabilir. Hafif hasarda binanın taşıyıcı sisteminde hasar yoktur. İncelenme koşuluyla, bilirkişiler tarafından bunlar ortaya koyulur. İnşaat bir zincir üretimdir. Önce taşıyıcı sistem inşa edilir. Daha sonra duvarlar örülür. Taşıyıcı sistem ile duvarların arasında kendiliğinden soğuk derz dediğimiz bir birleşim vardır. Bu çatlak zaten orada vardır. Ama sıvayla üzeri kapatılır. En ufak bir harekette bu soğuk derz kendini gösterir ve orada bir sıva çatlağı oluşur. Bilirkişiler ve mühendisler inceleme yapar. Buna hafif hasar derler” dedi.

Sıvanın kazınması ve o çatlağın incelenmesi sonucunda, taşıyıcı sistemde yani betonarme kolonda ve kirişte bu çatlaklar devam ediyorsa, çatlağın yapısı, derinliği ve kalınlığının öne çıktığına dikkati çeken Prof. Kozanoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Buna göre bina hakkında karar verilebilir. Bir saç teli kalınlığındaki bir çatlağın betonarmede bir mahsuru yoktur. Biz buna ‘kılcal çatlaklar’ deriz. Bu çatlak kalınlığı 1, 2 milimetreyi bulduğu zaman, burada mutlaka bir tamir, güçlendirme ve testler yapılması, hatta binanın oturamaz raporu alması gerekir. Binanın taşıyıcı sisteminde hasar varsa binada oturulmamalı.”

“Bilirkişiler ve uzmanlar inceleme yapmalı”

Prof. Kozanoğlu, hafif hasar ve ağır hasarın nasıl anlaşılacağını da şöyle açıkladı: “Taşıyıcı sisteme geçmeyen çatlaklar hafif hasar olarak geçebilir. Taşıyıcı sisteme geçen çatlaklarda ise ağır hasarlı kararı verilir. Buna apartman yöneticisi karar veremez. Mühendisler, bilirkişiler ve uzmanlar inceleme yapmalıdır. Kolonla, duvar arasında bir derz zaten var. En ufak bir harekette zaten bu derz kendini gösterir. Bu çatlak bir duvarın birleşim noktasında düzgün bir şekilde gidiyorsa, bu zaten duvar çatlağıdır. Bazen duvarda çapraz çatlaklar oluşur, bunlar tuğlanın içine kadar gidebilir ama bu duvar çatlağıdır. Kolon, kiriş düğüm noktalarında daha kalın ise, orta veya ağır bir hasara işaret edebilir. Her bina için tehlikelidir demek mümkün değil. Her binada ayrı ayrı çatlaklara bakılıp, yerinde karar verilmesi gerekir. ‘Tüm orta ve hafif hasarlı binalar artçı depremlerde yıkılır’ demek mümkün değil. Bir kolonu kesilmiş, deprem olmadan önce çatlamış ya da depremde ağır hasar ve orta hasar görmüşse o binada oturulamaz.” (DHA)